Menu

Uw zoekacties: Ambachts- en Gemeentebestuur van Heemstede (Gemeente Heemstede)

3868 Ambachts- en Gemeentebestuur van Heemstede (Gemeente Heemstede)

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
1. Geschiedenis
2. Bestuur
3. Onderwijs
4. Kerkelijke zaken
5. Armenzorg
3868 Ambachts- en Gemeentebestuur van Heemstede (Gemeente Heemstede)
Inleiding
5.
Armenzorg
De Heemsteedse armen kwamen ten laste van de dorpskas. Daarvoor werd gecollecteerd door de 'schaalmeesters', die maandelijks met hun schaal langs de deuren gingen. Deze schaalmeesters, die zowel katholiek als protestant konden zijn, werden door het dorpsbestuur benoemd en vormden ook het armbestuur, de armmeesters.
De hervormden hadden hun eigen armenzorg, de diaconie. Bij de afscheiding van Bennebroek in 1653 was overeengekomen door beide ambachtsheren dat de helft van de collecten die in de kerk van Bennebroek werden opgehaald elke zes maanden moest worden uitgekeerd aan de diakenen van Heemstede.
Arme weeskinderen werden uitbesteed, dat is ondergebracht bij particulieren. Ook ouderen en invaliden die geen eigen familie meer hadden om hen te verzorgen, werden uitbesteed. Thuiswonende armen die niet konden werken, werden ondersteund met brood, turf en kleding.
In 1766 was het aantal armlastigen zo toegenomen, dat de armmeesters naar meer bronnen van inkomsten moesten omzien. Ze kregen toestemming van de Staten van Holland om een stuiver belasting te heffen op iedere stoop (ca. 2 liter) binnen de gemeente verkochte wijn en gedistilleerd. Gezien de opbrengst (zo'n 1300 gulden per jaar) moet er te Heemstede heel wat sterke drank genuttigd zijn. In ieder geval konden de armmeesters hun werk weer doen.
In 1796 was de nood weer hoog gestegen. Nu besloot men om over te gaan tot de stichting van een wees- en armenhuis. Hiervoor werd de herberg De Nieuwe Gekroonde Bontekoe, gelegen bij de tegenwoordige Raadhuisstraat, aangekocht en grondig verbouwd. De drie armmeesters werden aangesteld als regenten van het huis.
Een landelijke verordening uit 1800 bepaalde dat alle kerkgenootschappen zoveel mogelijk voor hun eigen armen moesten zorgen. Heemstede had echter geen eigen katholieke kerk. De armmeesters kregen toestemming van de municipaliteit van Berkenrode, waar de Heemsteedse katholieken ter kerke gingen, om na afloop van de dienst in de R.-K. kerk aldaar te mogen collecteren voor de Heemsteedse arme katholieken. Dit bleef zo tot 1853, toen de katholieken een eigen armenzorg stichtten.
Het wees- en armenhuis werd in 1861 opgeheven Van de inwoners werden 2 bejaarden en alle 21 kinderen tegen een vergoeding bij particulieren ondergebracht. De twee andere bejaarden kon men plaatsen in het Katholiek Armhuis te Haarlem.
6. Vervoer
7. Archiefzorg
8. Verantwoording van de inventarisatie
9. Geraadpleegde literatuur en inventarissen
Erfgoedstuk

Kenmerken

Datering:
1560-1919
Omvang in meters:
49,70
Periode documenten:
1560-1919 (1984)
Openbaarheid:
openbaar
Raadpleegmogelijkheid:
Gebruiksinformatie:
Inventaris inv.nrs. 1-1400. Lijsten van ambachtsheren en -vrouwen, 1560-1859, schouten/burgemeesters, 1691-1942, secretarissen, 1691-1927, in de inventaris. Inv.nrs. 355, 1123-1124 en raadsnotulen over de jaren 1814-1816 ontbreken. Inv.nrs. 1097-1124 (bevolkingsregisters, 1851-1912, met dienstbodenregisters, 1861-1912) zijn alleen digitaal of op microfiches te raadplegen. Voor de periode 1851-1860 dient men eerst een alfabetische index te raadplegen (inv.nr. 1100), omdat dit bevolkingsregister is ingericht op wijk, straat en huis. Over de periode 1901-1912 is er een alfabetisch kaartregister op inwonenden met andere familienamen dan de gezinshoofden (inv.nrs. 1123-1124). Inv.nrs. 1125-1153 (gezinskaarten, 1912-1939, met verwijskaarten naar de gezinskaarten) en inv.nrs. 1154-1162 (dienstbodenkaarten, 1912-1939) zijn alleen op microfiches te raadplegen. Gegevens na 1939 zijn te vinden in de persoonskaarten bij Burgerzaken van de gemeente Heemstede, Raadhuisplein 1, 2101 HA Heemstede. Van personen die na 1938 in Nederland zijn overleden, worden bij het CBG Centrum voor familiegeschiedenis in Den Haag persoonskaarten bewaard.
Inv.nrs. 1169-1171 (woningkaarten, ca. 1918-ca. 1939) zijn alleen op microfiches te raadplegen. Bouwtekeningen zijn nog bij de gemeente Heemstede m.u.v. bouwtekeningen van panden in het door Haarlem geannexeerde gebied, deze zijn bij de gemeente Haarlem.
Kadastraal register, secties A, B en C, verwijzend van de perceelsnummers naar de kadastrale plans en naar de artikelen van de betreffende kadastrale leggers, 1901-1974, alsmede kaartfragmenten van een kadastrale kaart van de gemeente Heemstede met ingetekend de huisnummers per perceel of per woonblok en de genummerde brandkranen, z.j., zijn geplaatst in de Atlas van het Noord-Hollands Archief.
Gemeente:
Heemstede