Menu

Uw zoekacties: Gevangenissen te Alkmaar

62 Gevangenissen te Alkmaar

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
1. Geschiedenis
2. Situatie Alkmaar
3. Archief en inventarisatie
62 Gevangenissen te Alkmaar
Inleiding
3.
Archief en inventarisatie
De archieven van de Toezichthoudende Colleges over de gevangenissen en het Rijksopvoedingsgesticht zijn in vier gedeelten naar het Rijksarchief in Noord-Holland (thans Noord-Hollands Archief) overgebracht. In 1962 zijn de stukken, afkomstig van het College van Regenten, door de directeur van de gevangenis overgedragen. Het tweede gedeelte, de stukken van de Speciale Commissie van Toezicht en Bestuur en stukken behorende tot het archief van het College van Regenten zijn in 1970 door het Gemeentearchief Alkmaar overgedragen. Opgemerkt dient te worden, dat deze twee gedeelten bij de overbrenging niet duidelijk gescheiden waren. In februari en augustus 1972 zijn de "registers van gevangenen" uit de diverse Alkmaarse gevangenissen naar het Rijksarchief in Noord-Holland overgebracht; de registers afkomstig uit de gevangenis "Bergerhout" in februari en de registers uit de gevangenis "Schutterswei" in augustus van genoemd jaar.
De stukken zijn zoveel mogelijk per gevangenis geordend. Voor zover ze op alle gevangenissen betrekking hadden, zijn ze in een afdeling Algemeen ondergebracht. Uit de stukken van het begin van de 19e eeuw bleek, dat men benamingen van de diverse instellingen door elkaar gebruikte, omdat men zich niet altijd hield aan de wettelijke terminologie, wat nogal verwarrend heeft gewerkt. Dientengevolge kon veelal slechts na tijdrovende en grondige bestudering van de wettelijke voorschriften worden vastgesteld op welk soort gevangenis bepaalde stukken betrekking hadden.
Een tweedeling van de inventaris in Toezichthoudende Colleges enerzijds en de diverse directies anderzijds is niet toegepast, aangezien geen bij de directies ingekomen stukken zijn aangetroffen.
De door de administratie slecht beheerde archieven bestonden voor een belangrijk deel uit ingekomen stukken en velerlei financiële bescheiden.
Daarbij bleek, dat het grootste gedeelte van zeer gering belang was en in aanmerking kwam om conform de bestaande vernietigingslijst van het ministerie van Justitie voor vernietiging te worden voorgedragen. De vernietigingslijst is niet in alle opzichten gevolgd, daar anders veel stukken verloren zouden zijn geraakt, die nuttige bijdragen kunnen leveren tot de beeldvorming van het gevangeniswezen in Alkmaar over de periode 1811-1961.
Met name uit het archief van de Speciale Commissie zijn weinig stukken vernietigd. Het archief was redelijk compleet en het Huis van Verbetering en Opvoeding was het eerste in zijn soort in Nederland; daardoor draagt de instelling een experimenteel karakter en geven de stukken meer informatie over de doelstellingen dan de stukken van meer geïnstitutioneerde instellingen als gevangenissen.
De omvang van het archief bedroeg voor de vernietiging 19 meter, na de vernietiging 13 meter. Van de stukken die vernietigd zijn, is een lijst bij deze inventaris gevoegd.
Het "College van Regenten over de gevangenissen" en de "Speciale Commissie van Toezicht en Bestuur over het Huis van Verbetering en Opvoeding, het latere Rijksopvoedingsgesticht", worden in de inventaris gemakshalve afgekort tot respectievelijk "College van Regenten" en "Speciale Commissie".
Raadpleging van bescheiden betreffende nog levende personen is alleen toegestaan voor wetenschappelijk onderzoek.
4. Geraadpleegde literatuur
Erfgoedstuk

Kenmerken

Datering:
1811-1961
Omvang in meters:
63,00
Periode documenten:
1811-1961
Openbaarheid:
gedeeltelijk openbaar
Opheffing openbaarheidsbeperking:
toestemming directeur
Raadpleegmogelijkheid:
Haarlem, Jansstraat, raadpleging mogelijk na transport
Gebruiksinformatie:
Inventaris inv.nrs. 1-456. Inv.nrs. 170-179, 265-270, 272-291, 333-356, 447 ontbreken. De dossiers met vonnissen en arresten betreffende het Huis van Verbetering en Opvoeding, sinds 1886 Rijksopvoedingsgesticht, 1851-1905 (inv.nrs. 426-445) zijn op naam te doorzoeken op www.noord-hollandsarchief.nl/zoeken/personen. De index op inv.nrs. 426-445 is ook in de studiezaal locatie Haarlem, Jansstraat te raadplegen. De inhoud van de dossiers kan sterk wisselen en varieert van een uittreksel uit de Burgerlijke Stand tot uittreksels van de vonnissen waarin de jongens werden veroordeeld tot opname in het Rijksopvoedingsgesticht.