Menu

U kunt met ons chatten op maandag, woensdag en vrijdag van 9.00-12.30 uur; en op dinsdag en donderdag van 9.00-16.00 uur en 19.00-22.00 uur.

Kijk voor veelgestelde vragen ook in onze FAQ.
Zoek in alles


Hulp bij uw onderzoek
De informatie in deze website is zeer divers en bedoeld voor mensen met een belangstelling voor historisch of genealogisch onderzoek.
Wij trachten de informatie zo eenvoudig mogelijk te houden, maar beseffen ook dat de aard van de informatie soms wel enige studie of historische inzicht vereist.

Zoeken en bladeren

  • Bladeren
    De meest eenvoudige manier van werken is het zoeken te starten zonder zoekterm. U kunt dan bladeren door alle aanwezige toegangen.
  • Eenvoudig zoeken
    Wilt u een specifieker resultaat dan adviseren wij u te starten met één zoekterm. Het resultaat dat u krijgt voldoet aan de zoekterm. U kunt het resultaat verder verkleinen door meerdere zoektermen op te geven.
  • Uitgebreid zoeken
    Kiest u voor uitgebreid zoeken dan kunt u afhankelijk van de situatie meerdere zoekvelden invullen, waarna het resultaat zal voldoen aan de specifieke zoekactie. In iedere veld kunnen meerdere zoektermen worden ingevuld.
  • Zoektermen combineren
    Zoektermen worden gecombineerd De zoekfunctie voegt automatisch "en" toe tussen de verschillende zoekmogelijkheden die worden gebruikt. Zo kunnen 'zoeken met alle woorden' en 'zoeken met één van de woorden' worden gecombineerd.
  • Booleaanse operatoren
    Normaal worden meerdere zoektermen altijd gecombineerd met AND. U kunt bij het zoeken in een zoekveld ook gebruik maken van de Booleaanse operatoren: NOT en OR. De zoekacties met NOT beperken het zoekresultaat, terwijl OR veel meer resultaten oplevert.
    OR wordt vooral geadviseerd bij een bekende variatie op de schrijfwijze, bijvoorbeeld:
    - Den Haag OR ’s-Gravenhage
    - Vereeniging OR Vereniging
  • Woordcombinatie
    Wilt u zoeken met een woordcombinatie in een vaste volgorde (bijv. Vereniging tot behoud van natuurmonumenten), zet deze woorden dan "tussen aanhalingstekens".

Verfijnen
In de meeste gevallen zal naast het zoekresultaat een mogelijkheid tot verfijnen worden aangeboden. Verfijnen kan bijvoorbeeld op materiaalsoort, maar in andere gevallen op plaats en straat. Dit is afhankelijk van het archiefmateriaal dat geselecteerd is.

Sorteren
De resultaten staan gesorteerd in een standaard sortering. Dit kan per toegang verschillend zijn. In de meeste gevallen kan voor een andere sortering worden gekozen.


beacon
15  archieftoegangen
 
 
 
 
Archieftoegang
2490 Oprechte Haarlemsche Courant van het Museum Enschedé te Haarlem, Collectie van de
1656-1996
Toon details
Datering:
1656-1996
Periode documenten:
1656-1996
Openbaarheid:
openbaar
Raadpleegmogelijkheid:
Haarlem, raadpleging alleen op afspraak
Gebruiksinformatie:
Inventaris inv. nrs. 1-2097. De collectie is vooralsnog alleen op afspraak te raadplegen. Nadere informatie over de raadpleging bij de informatiebalie. Museum Enschedé was het bedrijfsmuseum van Koninklijke Joh. Enschedé BV. De werkzaamheden van Koninklijke Joh. Enschedé BV – het vroegere Joh. Enschedé en Zonen – omvatten ruim 300 jaar drukkerij, uitgeverij, lettergieterij en de vervaardiging van waardepapieren zoals bankbiljetten en postzegels. De Oprechte Haarlemsche Courant (andere voorkomende naamsvarianten: Oprechte Haerlemsche Courant en Oprechte Haarlemse Courant), kortweg OHC, is de oudste, nog bestaande krant ter wereld. Deze krant werd vanaf 1737 gedrukt door Enschedé. De collectie bestaat grotendeels uit een gehele set van de OHC van de eerste krant in 1656, die nog gedrukt werd door Abraham Casteleyn, tot aan 1942, toen de krant gedwongen fuseerde met het Haarlems Dagblad. Voor de periode (1673-) 1719-1942 is de Oprechte Haarlemsche Courant te raadplegen op microfiches in de studiezaal en digitaal zijn verschillende jaargangen/edities via Delpher te raadplegen. De oudste delen tot 1900 zijn zeer kwetsbaar en zijn daarom bij voorkeur alleen op microfiches of digitaal te raadplegen.
Licentie metadata:
Creative Commons Zero (CC0) - Public Domain Dedication
Gemeente:
Haarlem
Categorie:
Erfgoedstuk
laatste wijziging 26-05-2020
2.146 beschreven archiefstukken
 
 
 
 
 
Archieftoegang
2489 aandelen, obligaties en ander waardedrukwerk van het Museum Enschedé te Haarlem, Collectie van
1795-2000
Toon details
Datering:
1795-2000
Periode documenten:
1795-2000
Openbaarheid:
openbaar
Raadpleegmogelijkheid:
Haarlem, raadpleging alleen op afspraak
Gebruiksinformatie:
Inventaris inv. nrs. 1-5691, 5700. Een gedeelte van de collectie is niet geïnventariseeerd. De collectie is vooralsnog alleen op afspraak te raadplegen. Nadere informatie over de raadpleging bij de informatiebalie. Museum Enschedé was het bedrijfsmuseum van Koninklijke Joh. Enschedé BV. De werkzaamheden van Koninklijke Joh. Enschedé BV – het vroegere Joh. Enschedé en Zonen – omvatten ruim 300 jaar drukkerij, uitgeverij, lettergieterij en de vervaardiging van waardepapieren zoals bankbiljetten en postzegels. Vanaf het einde van de 18de eeuw heeft Koninklijke Joh. Enschedé BV de aanmaak van geldswaardig papier verzorgd in opdracht van overheid, particuliere banken, bedrijven en De Nederlandsche Bank. De collectie bestaat niet alleen uit aandelen en obligaties, maar ook uit ander waardedrukwerk, zoals zilverbons, schatkistpapier, kwitanties, pensioenbrieven, pandbrieven, promessen, kasbriefjes, bankcheques, reischeques, travellercheques, legeszegels, spaarzegels, loterijbriefjes, toegangskaarten voor voetbalwedstrijden en identiteitsbewijzen. Deze papieren behoren tot het meest gecompliceerde druk- en zetwerk van het bedrijf. Het moest niet na te maken zijn.
Licentie metadata:
Creative Commons Zero (CC0) - Public Domain Dedication
Gemeente:
Haarlem
Categorie:
Erfgoedstuk
laatste wijziging 26-05-2020
5.691 beschreven archiefstukken
 
 
 
 
 
Archieftoegang
2488 stempels en matrijzen van het Museum Enschedé te Haarlem, Collectie van
1490-1991
Toon details
Datering:
1490-1991
Periode documenten:
1490-1991
Openbaarheid:
openbaar
Raadpleegmogelijkheid:
Haarlem, raadpleging alleen op afspraak
Gebruiksinformatie:
Inventaris inv. nrs. 1-9813. Een gedeelte van de collectie is niet geïnventariseeerd. De collectie is vooralsnog alleen op afspraak te raadplegen. Nadere informatie over de raadpleging bij de informatiebalie. Museum Enschedé was het bedrijfsmuseum van Koninklijke Joh. Enschedé BV. De werkzaamheden van Koninklijke Joh. Enschedé BV – het vroegere Joh. Enschedé en Zonen – omvatten ruim 300 jaar drukkerij, uitgeverij, lettergieterij en de vervaardiging van waardepapieren zoals bankbiljetten en postzegels. De collectie stempels en matrijzen is afkomstig van de lettergieterij van Joh. Enschedé en Zonen. Tussen 1743-1991 vervaardigde deze afdeling zelf lettertypen, maar kocht deze ook over van andere lettergieterijen. De stempels zijn de ijzeren staafjes waaruit de lettersnijder één letter of teken sneed. Deze stempels werden afgeslagen in een ander metaal, wat weer een matrijs werd genoemd. Van deze matrijzen werden tenslotte de loden letters gegoten die gebruikt werden in het dagelijkse drukwerk. De stempels zijn in enkele honderden kistjes opgeslagen. De matrijzen zijn opgeborgen in een kleine 4.000 houten laatjes in aparte kasten, waarin zich zo'n 6500 verschillende lettertypen bevinden. Deze matrijzenkasten staan echter vanwege het gewicht niet bij het Noord-Hollands Archief en zijn extern opgeslagen. Deze zijn helaas vooralsnog niet raadpleegbaar. Van de meeste schriften zijn nu nog steeds de herkomst, het jaar van aanschaf, de graveur of ontwerper van het schrift bekend. Bij de catalogisering van de sets matrijzen en stempels hebben deze het schriftnummer behouden dat ze in de gieterij hadden. Deze zijn ook terug te vinden in de collectie van letterproeven, zie toegangsnummer 2487. In de collectie bevinden zich ook matrijzen die tot de oudst bewaarde ter wereld behoren en teruggaan tot ca. 1490. Ook bevat de collectie de van Didot afkomstige 'Non Plus Ultra', de kleinste letter ooit gegraveerd, op 2½ punt.
Licentie metadata:
Creative Commons Zero (CC0) - Public Domain Dedication
Gemeente:
Haarlem
Categorie:
Erfgoedstuk
laatste wijziging 26-05-2020
6.477 beschreven archiefstukken
 
 
 
 
 
Archieftoegang
2486 kalenders van het Museum Enschedé te Haarlem, Collectie van
1890-1991
Toon details
Datering:
1890-1991
Periode documenten:
(1878) 1890-1991 (1999)
Openbaarheid:
openbaar
Raadpleegmogelijkheid:
Haarlem, raadpleging alleen op afspraak
Gebruiksinformatie:
Plaatsingslijst ongenummerd, alfabetisch geordend op naam en chronologisch op jaar. De collectie is vooralsnog alleen op afspraak te raadplegen. Nadere informatie over de raadpleging bij de informatiebalie. Museum Enschedé was het bedrijfsmuseum van Koninklijke Joh. Enschedé BV. De werkzaamheden van Koninklijke Joh. Enschedé BV – het vroegere Joh. Enschedé en Zonen – omvatten ruim 300 jaar drukkerij, uitgeverij, lettergieterij en de vervaardiging van waardepapieren zoals bankbiljetten en postzegels. De collectie bevat bijna 700 kalenders en bevat exemplaren vanuit coöperaties, verenigingen en bedrijven zoals bijvoorbeeld: Joh. Enschedé en Zonen, Droste, Nederlandse Rode Kruis, AKU, KLM, NS, Shell, Van Heek & Co, Oranje Nassau, Sigma Coatings, Stad Rotterdam, Ford, Roeloffzen & Hübner en DSM. Een deel van de kalenders is gedrukt in de drukkerij bij Koninklijke Joh. Enschedé BV, ook is een deel ontvangen door het bedrijf.
Licentie metadata:
Creative Commons Zero (CC0) - Public Domain Dedication
Gemeente:
Haarlem
Categorie:
Erfgoedstuk
laatste wijziging 26-05-2020
703 beschreven archiefstukken
 
 
 
 
 
Archieftoegang
2483 foto's, prenten en tekeningen van het Museum Enschedé te Haarlem, Collectie van
1600-2000
Toon details
Datering:
1600-2000
Periode documenten:
1600-2000
Openbaarheid:
openbaar
Raadpleegmogelijkheid:
Haarlem, raadpleging alleen op afspraak
Gebruiksinformatie:
Voorlopige inventaris inv. nrs. 1-186. Een gedeelte van de collectie is niet geïnventariseeerd. De collectie is vooralsnog alleen op afspraak te raadplegen. Nadere informatie over de raadpleging bij de informatiebalie. Museum Enschedé was het bedrijfsmuseum van Koninklijke Joh. Enschedé BV. De werkzaamheden van Koninklijke Joh. Enschedé BV – het vroegere Joh. Enschedé en Zonen – omvatten ruim 300 jaar drukkerij, uitgeverij, lettergieterij en de vervaardiging van waardepapieren zoals bankbiljetten en postzegels. De collectie bevat prenten, tekeningen en foto's uit, van en over het bedrijf en de familie Enschedé. De onderwerpen op de foto's variëren onder andere van koninklijke bezoeken aan het bedrijf, bouw van nieuwe afdelingen, documentatie van machines, presentaties op tentoonstellingen en jubilea van werknemers. Enkele luxe albums tonen het gehele personeelsbestand in 1879 en 1921. Het grootste gedeelte van de foto's stamt uit ca. 1930 of later. Een bijzonderheid in de collectie vormt een groep van 80 daguerreotypen, waarvan een aantal mogelijk tot de allervroegste, gedocumenteerde fotografische uitingen in Nederland behoort. Samen met de 19 exemplaren die nog in het bezit zijn van de familie Enschedé, is dit een van de grootste collecties ter wereld die binnen één familie bewaard is gebleven.
Het grootste deel van de prenten bestaat uit reproductiegrafiek die ook in andere instellingen, zoals het Rijksprentenkabinet te Amsterdam en het Prentenkabinet van de Universiteit van Leiden te vinden zal zijn. Daarom is deze collectie niet volledig geïnventariseerd. Meer uitgesproken is de collectie Haarlem-prenten en de verzameling die betrekking heeft op Laurens Janszoon Coster, de vermeende uitvinder van de boekdrukkunst. Verdere bijzonderheden zijn onder andere negen prenten van Rembrandt en een tiental drukken van Escher. Ook is er een aantal specimina van diverse grafische technieken, waaronder vroege kleurendrukken van de kunstenaar Jaap Ploos van Amstel en Teyler.
Licentie metadata:
Creative Commons Zero (CC0) - Public Domain Dedication
Gemeente:
Haarlem
Categorie:
laatste wijziging 26-05-2020
 
 
 
 
 
Archieftoegang
2480 drukvormen van het Museum Enschedé te Haarlem, Collectie van
1953-1980
Toon details
Datering:
1953-1980
Periode documenten:
1953-1980
Openbaarheid:
openbaar
Raadpleegmogelijkheid:
Haarlem, raadpleging alleen op afspraak
Gebruiksinformatie:
Plaatsingslijst nrs. 101-1455. Een gedeelte van de collectie is niet geïnventariseeerd. De collectie is vooralsnog alleen op afspraak te raadplegen. Nadere informatie over de raadpleging bij de informatiebalie. Museum Enschedé was het bedrijfsmuseum van Koninklijke Joh. Enschedé BV. De werkzaamheden van Koninklijke Joh. Enschedé BV – het vroegere Joh. Enschedé en Zonen – omvatten ruim 300 jaar drukkerij, uitgeverij, lettergieterij en de vervaardiging van waardepapieren zoals bankbiljetten en postzegels. De collectie van drukvormen is buitengewoon omvangrijk en bestaat zelf weer uit verschillende kleinere deelcollecties, zoals -Historische collectie: het historische materiaal bestaat uit de houten letters zoals beschreven en grotendeels ook afgebeeld in Charles Enschedé's 'Typefoundries of the Netherlands' (1978). Het zijn drukvormen die door aankoop van oudere lettergieterijen in het bezit van Enschedé gekomen zijn. -Drukvormen voor bankbiljetten en postzegels: dit deel van de collectie omvat het 'A-1'-materiaal van de bankbiljetten en, in een paar gevallen, ook van postzegels. Dit zijn de originele gravures en zetsel. Ook wel het 'aanmaakmateriaal' genoemd. -Koperplaten met de gravures van boekillustraties vormen een relatief klein element. Als bijzonderheid kan genoemd worden de 130 koperplaatjes voor Flavius Josephus' 'Geschiedenis van de Joden met illustraties van Jan en Caspar Luyken'. Daarnaast zijn er enkele tientallen stereotypieplaten voor bijbels, waaronder de vroegste proeven van stereotypie van ds. Muller uit Leiden. Het overige typografisch materiaal bestaat voor een groot deel uit oude voorraad van de lettergieterij: letters, ornamenten en historische schriften.
Licentie metadata:
Creative Commons Zero (CC0) - Public Domain Dedication
Gemeente:
Haarlem
Categorie:
laatste wijziging 26-05-2020
 
 
 
 
 
Archieftoegang
2478 bankbiljetten van het Museum Enschedé te Haarlem, Collectie van
1800-2010
Toon details
Datering:
1800-2010
Periode documenten:
1800-2010
Openbaarheid:
gedeeltelijk openbaar
Opheffing openbaarheidsbeperking:
toestemming directeur
Raadpleegmogelijkheid:
Haarlem, raadpleging alleen op afspraak
Gebruiksinformatie:
Inventaris inv. nrs. 1-6317. Stukken uit de periode 1970-2010 zijn niet openbaar. De collectie is vooralsnog alleen op afspraak te raadplegen. Nadere informatie over de raadpleging bij de informatiebalie. Museum Enschedé was het bedrijfsmuseum van Koninklijke Joh. Enschedé BV. De werkzaamheden van Koninklijke Joh. Enschedé BV – het vroegere Joh. Enschedé en Zonen – omvatten ruim 300 jaar drukkerij, uitgeverij, lettergieterij en de vervaardiging van waardepapieren zoals bankbiljetten en postzegels. Nrs. 860-882, 907-924, 1378-1398, 1446-1451, 1454-1456, 1460-1474, 1476-1478, 1480-1495, 1587-1617, 1629-1630, 1635-1687, 1751-1772, 1812-1842, 1885-1887, 1889-1895, 1898-1902, 1907-1934, 5795-5851, 5858-5913 zijn niet aanwezig, maar overgedragen aan De Nederlandsche Bank. De eerste bankbiljetten drukte Joh. Enschedé en Zonen in 1814, na de oprichting van De Nederlandsche Bank. Vanaf die tijd heeft Enschedé, op een paar uitzonderingen na tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog, alle Nederlandse bank- en muntbiljetten gedrukt. De collectie omvat zowel de bankbiljetten zelf als een groot aantal ontwerpen, proefdrukken en schaaldrukken. Onder de ontwerpen bevindt zich origineel werk van kunstenaars als C.A. Lion Cachet (1864-1945) en M.C. Escher (1898-1972). Sinds 1846 werden voor het Ministerie van Financiën muntbiljetten en later zilverbons gedrukt. Enschedé drukte niet alleen voor Nederland en diens voormalige koloniën, maar haalde door zijn reputatie ook veel opdrachten uit het buitenland binnen. In totaal heeft Enschedé voor 73 landen ontworpen of ook daadwerkelijk gedrukt.
Licentie metadata:
Creative Commons Zero (CC0) - Public Domain Dedication
Gemeente:
Haarlem
Categorie:
Erfgoedstuk
laatste wijziging 26-05-2020
6.309 beschreven archiefstukken