Mijn Studiezaal (inloggen)
1340 Diaconie van de Nederlands-Hervormde Gemeente te Haarlem
1340
Diaconie van de Nederlands-Hervormde Gemeente te Haarlem
Inleiding
1. Armenzorg in het algemeen (ter oriëntatie)
2. De rol van de diaconie binnen de Haarlemse armenzorg
3. Het college van diakenen of de bestuursinrichting van de diaconie
4. Geschiedenis van de bedeling van de huiszittende armen
5. Van diaconiehuis tot Janskliniek 
5.1. Het huis in de Zuiderstraat1678-1771
1340 Diaconie van de Nederlands-Hervormde Gemeente te Haarlem
Inleiding
5. Van diaconiehuis tot Janskliniek
5.1.
Het huis in de Zuiderstraat1678-1771
laatste wijziging 21-10-2019
Voor 1678 werden wezen, vondelingen, zwervende kinderen, geestelijk of lichamelijk gehandicapten en bejaarden, voorzover ze niet in de bestaande tehuizen konden worden opgenomen, ook wel uitbesteed bij particulieren, die daarvoor een tegemoetkoming ontvingen en verder de bestedeling voor zich konden laten werken. Aangezien deze uitbesteding niet als ideaal werd ervaren, besloot de diaconie in 1677 twee huizen, toebehorende aan Pieter Mesdag, te kopen om als diaconiehuis te kunnen inrichten. In 1678 werden door diakenen voor het eerst in dit huis bestedelingen geplaatst. Dit "Zuiderhuis" werd in 1681 vergroot door het aankopen van een daaraan grenzende looierij. De bakkerij, waar ook brood voor de huiszittende armen werd gebakken, was voorheen gevestigd in de Ursulasteeg, maar werd nu overgebracht naar de Zuiderstraat.
Onder de verpleegden in het diaconiehuis werd onderscheid gemaakt tussen alimentanten en bestedelingen. Beide groepen moesten lidmaat zijn van de Ned. Hervormde Gemeente. Alimentanten werden geheel op kosten van het diaconiehuis verzorgd, terwijl voor bestedelingen een bepaald bedrag verschuldigd was. Na verloop van tijd bleek het huis te klein te zijn, zodat de diakenen opnieuw tot uitbesteding moesten overgaan.
De diaconie werd in 1740 met een subsidie van het stadsbestuur geholpen om de financiële moeilijkheden enigszins te bestrijden. Sindsdien werd de diaconie en daarmee ook het diaconiehuis steeds afhankelijker van het stadsbestuur. De uitbesteding drukte zwaar op de financiën. In 1767 werd door het stadsbestuur, dat toch al een groeiend aandeel van de kosten van de diaconie voor z'n rekening nam, besloten op stadskosten een nieuw diaconiehuis te bouwen aan de Ossenmarkt (thans Koudenhorn).
5.2. Het diaconiehuis aan de Koudenhorn, 1771-1810, en aan de Kinderhuisvest, 1810-1836 (sinds 1786 Verenigd Diaconie- en Aalmoezeniersarmenhuis)
5.3. Het diaconiehuis in de Jansstraat, 1836-1966, en het Adriana Koenen Rusthuis in de Korte Wijngaardstraat
6. Overzicht van de bestuursinrichting van het diaconiehuis
7. De geschiedenis van de Haarlemse Kinderkerk
8. De geschiedenis van de armenfabriek
9. Literatuurlijst
10. Verantwoording van de inventarisatie
laatste wijziging 14-05-2022
1.014 beschreven archiefstukken
28 gedigitaliseerd
totaal 2.782 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 14-05-2022
1.014 beschreven archiefstukken
28 gedigitaliseerd
totaal 2.782 bestanden
Kenmerken
Datering:
1636-2004
Omvang in meters:
24,45
Periode documenten:
1636-2004
Openbaarheid:
gedeeltelijk openbaar
Opheffing openbaarheidsbeperking:
toestemming gemeentearchivaris
Raadpleegmogelijkheid:
Haarlem, Jansstraat, raadpleging mogelijk binnen 30 minuten
Gebruiksinformatie:
Inventaris inv.nrs. 1-1008. Inv.nr. 43 ontbreekt. In de Atlas van het Noord-Hollands Archief zijn geplaatst: inv.nrs. 295, 726 (alleen de foto's), 733-734 (=NL-HlmNHA_1340_54999011), 828, 830. Inv.nr. 937 is pas openbaar vanaf 2041.
Gemeente:
Haarlem
laatste wijziging 14-05-2022
1.014 beschreven archiefstukken
28 gedigitaliseerd
totaal 2.782 bestanden