Mijn Studiezaal (inloggen)
1340 Diaconie van de Nederlands-Hervormde Gemeente te Haarlem
1340
Diaconie van de Nederlands-Hervormde Gemeente te Haarlem
Inleiding
1. Armenzorg in het algemeen (ter oriëntatie)
2. De rol van de diaconie binnen de Haarlemse armenzorg
3. Het college van diakenen of de bestuursinrichting van de diaconie
4. Geschiedenis van de bedeling van de huiszittende armen
5. Van diaconiehuis tot Janskliniek 
5.1. Het huis in de Zuiderstraat1678-1771
5.2. Het diaconiehuis aan de Koudenhorn, 1771-1810, en aan de Kinderhuisvest, 1810-1836 (sinds 1786 Verenigd Diaconie- en Aalmoezeniersarmenhuis)
1340 Diaconie van de Nederlands-Hervormde Gemeente te Haarlem
Inleiding
5. Van diaconiehuis tot Janskliniek
5.2.
Het diaconiehuis aan de Koudenhorn, 1771-1810, en aan de Kinderhuisvest, 1810-1836 (sinds 1786 Verenigd Diaconie- en Aalmoezeniersarmenhuis)
laatste wijziging 21-10-2019
In 1768 werd begonnen met de bouw, nadat eerst aan de zuidzijde van de Ossenmarkt, aan de Bakenessergracht en Koudenhorn huizen werden aangekocht voor de sloop. Het nieuwe diaconiehuis was in 1771 gereed. Het moest plaats bieden aan 670 armlastige oude mensen, 150 arme kinderen en 80 commensalen. Het bleek echter al snel te ruim van opzet te zijn geweest. Hiervoor werd weldra een oplossing gevonden.
De armen die ten laste van de stad kwamen en om verschillende redenen niet voor zichzelf konden zorgen, waren sinds de 17e eeuw geplaatst in het Aalmoezeniersarmen- en werkhuis. Aangezien het stadsbestuur het diaconiehuis had gefinancierd is het begrijpelijk dat het stadsbestuur ook de stadsarmen in het nieuwe diaconiehuis wilden plaatsen. In 1786 kwam het gefuseerde Verenigd Diaconie- en Aalmoezeniersarmenhuis tot stand. Deze combinatie zou blijven tot 1856.
In de Franse tijd was de situatie van het Diaconie- en Aalmoezeniersarmenhuis niet bepaald rooskleurig te noemen. Door de tiërcering van de staatsschuld kwam het huis in ernstige problemen, want een deel van het kapitaal was belegd in obligaties ten laste van het gemene land van Holland.
Er moest bezuinigd worden, daarom werd de bevolking van het huis op een streng dieet gezet. Het ontbijt werd afgeschaft! 's Ochtends zag men vrouwen met veelkleurige uniformen de straten aflopen, zich aanbiedende om tegen het genot van een boterham de stoep en straat voor de huizen van gegoede burgers te vegen.
In 1808 werden de kinderen uit het Burgerweeshuis aan de Kinderhuisvest, dat als kazerne werd ingericht, overgebracht naar het huis aan de Koudenhorn. In 1810 werd echter het Diaconie- en Aalmoezeniersarmenhuis gevorderd om als kazerne dienst te doen. De instelling werd verplaatst naar het voormalige weeshuis aan de Kinderhuisvest. De in 1808 gekomen weeskinderen werden overgebracht naar het Oude Mannenhuis aan het Groot Heiligland. De bewoners van dit Oude Mannenhuis verhuisden naar het Sint Joris Proveniershuis in de Grote Houtstraat.
5.3. Het diaconiehuis in de Jansstraat, 1836-1966, en het Adriana Koenen Rusthuis in de Korte Wijngaardstraat
6. Overzicht van de bestuursinrichting van het diaconiehuis
7. De geschiedenis van de Haarlemse Kinderkerk
8. De geschiedenis van de armenfabriek
9. Literatuurlijst
10. Verantwoording van de inventarisatie
laatste wijziging 14-05-2022
1.014 beschreven archiefstukken
28 gedigitaliseerd
totaal 2.782 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 14-05-2022
1.014 beschreven archiefstukken
28 gedigitaliseerd
totaal 2.782 bestanden
Kenmerken
Datering:
1636-2004
Omvang in meters:
24,45
Periode documenten:
1636-2004
Openbaarheid:
gedeeltelijk openbaar
Opheffing openbaarheidsbeperking:
toestemming gemeentearchivaris
Raadpleegmogelijkheid:
Haarlem, Jansstraat, raadpleging mogelijk binnen 30 minuten
Gebruiksinformatie:
Inventaris inv.nrs. 1-1008. Inv.nr. 43 ontbreekt. In de Atlas van het Noord-Hollands Archief zijn geplaatst: inv.nrs. 295, 726 (alleen de foto's), 733-734 (=NL-HlmNHA_1340_54999011), 828, 830. Inv.nr. 937 is pas openbaar vanaf 2041.
Gemeente:
Haarlem
laatste wijziging 14-05-2022
1.014 beschreven archiefstukken
28 gedigitaliseerd
totaal 2.782 bestanden