In het jaar 1821 werd door een aantal inwoners van Zaandam, Koog aan de Zaan, Zaandijk, Wormerveer en Westzaan het initiatief genomen om de weg van Zaandam naar Buiksloot te laten verbeteren. In verband daarmee werd een verzoek gericht aan de Gouverneur van Noord-Holland om te komen tot het bijeenbrengen van het hiervoor benodigde kapitaal en om de toestemming tot verbetering te verkrijgen van de eigenaren/beheerders van de betreffende weg. Het betreft hier de Oostzaner- en een deel van de Waterlandse dijk. Na enig onderhandelen werd de commissie tot beschulping van de publieke weg van Zaandam tot Buiksloot, later de Directie over de Negotiatie en Tol des beschulpten wegs van Zaandam tot in Buiksloot genoemd, ingesteld die 30 aandelen uitgaf met een waarde van totaal fl. 10.500,-. De verharding en het onderhoud werd verricht door het hoogheemraadschap van Waterland, de kosten werden echter gedragen door de Directie, met uitzondering van de kosten van het deel van de weg in Buiksloot. Hiervoor werd een contract afgesloten met de betreffende gemeente, die jaarlijks de onkosten zou betalen aan de Directie. Teneinde de schuld af te kunnen lossen kreeg de Directie van koning Willem I vergunning een tol te exploiteren bij de Oostzaander Overtoom. Voorts werd nog besloten dat de rekening jaarlijks ter goedkeuring moest worden voorgelegd aan het college van Gedeputeerde Staten.

Het werk werd reeds in 1821 aangevangen en was voltooid in 1822. De aflossing van de schuld duurde echter langer. In eerste instantie hield men de exploitatie van de tol in eigen hand, waartoe een tolgaarder werd aangesteld die fl 10 van de opbrengst als bezoldiging ontving. In 1830 bleek de opbrengst echter veel lager uit te vallen dan geraamd, zodat de inkomsten nauwelijks voldoende waren voor het onderhoud, laat staan dus voor de aflossing. Daar na enig onderzoek bleek dat de tolgaarder een deel van de opbrengst achterhield, werd besloten de tol voortaan te verpachten, teneinde in de toekomst dergelijke problemen te voorkomen. Dit gebeurde vanaf het jaar 1833. De laatste verpachting vond plaats in 1893 en de definitieve aflossing geschiedde in de zomer van 1895. Na de goedkeuring van de eindrekening door het college van Gedeputeerde Staten op 9 oktober 1895 werd de Directie dan ook opgeheven. Het archief werd toen conform een eerder gemaakte afspraak overgedragen aan de Provincie en werd zodoende uiteindelijk gedeponeerd bij het Rijksarchief in Noord-Holland (thans Noord-Hollands Archief).

Wijze van citeren:
volledige titel: Noord-Hollands Archief, Directie over de weg Zaandam-Buiksloot, inv.nr. ...
verkorte titel : NHA, Weg Zaandam-Buiksloot, inv.nr. ...