Menu

1057 Parochie Sint Jozef te Velsen-Noord
Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Het oorspronkelijk dunbevolkte gebied van de St. Josephparochie *  behoorde aanvankelijk tot de parochie van de H. Engelmundus te Driehuis. Door het graven van het Noordzeekanaal werd Wijkeroog, tot 1926 de naam voor het huidige Velsen-Noord, afgesneden van Driehuis. Met de komst van de papierfabriek Van Gelder in 1895, vestigden zich ook enkele r.-k. families in Wijkeroog,. Dit leidde in 1905 tot de oprichting van een parochie, genoemd naar St. Joseph.
Men begon met een houten hulpkerk, welke op 8 juli 1905 in gebruik werd genomen. Onder leiding van de bouwpastoor W.F. de Rooij, werd ijverig gewerkt aan de totstandkoming van een definitief gebouw, waarvan men voorlopig de helft realiseerde en dat met Pinksteren 1908 werd ingewijd. In 1928 volgde de andere helft en werd tevens de toren gebouwd, die voorzien werd van twee luidklokken. In 1987 werd het kerkgebouw op de monumentenlijst van de provincie Noord-Holland geplaatst.
De pastorie naast de kerk was een reeds bestaande villa, welke in 1905 samen met 1 ha. grond, waarop het kerkgebouw zou verrijzen, voor f. 20.000.- werd aangekocht.
De houten hulpkerk werd ook gebruikt als onderkomen van verenigingen. Door de Arbeidersvereniging "St. Johannes de Deo", onderdeel van de landelijke Volksbond (een vereniging van werklieden) werd later het "Volksbondgebouw" gesticht, dat de functie van verenigingsgebouw overnam. Dit gebouw werd in 1917 door het kerkbestuur aangekocht en is eind 1944 op last van de bezetters gesloopt. In september 1944 moest een groot deel van Velsen-Noord in één dag geheel worden ontruimd en de bewoners geëvacueerd. De inventarissen van de scholen, de kerk en de overige gebouwen werden nog zoveel mogelijk in veiligheid gebracht. In 1945 bleken grote delen van het dorp afgebroken, maar de kerk, de lagere scholen de en pastorie stonden er nog. In 1954 kon een nieuw verenigingsgebouw worden geopend aan de Wijkerstraatweg / hoek Banjaertstraat, dat in 1963 de naam "De Meerpaal" zou krijgen. Op den duur bleek het evenwel niet mogelijk om het gebouw lonend te exploiteren, zodat het in 1977 moest worden verkocht. In 1984 is het afgebroken.
Gewijzigde inzichten in de onderlinge verhoudingen tussen geestelijkheid - die met gebrek aan mankracht te kampen kreeg - en de parochianen, lieten Velsen-Noord niet onberoerd. Met de instelling van de Parochiële Adviesgroep Raad in 1968, later de Parochieraad, werden de verantwoordelijkheden van het kerkbestuur, waarin de pastoor vanouds een belangrijke inbreng had, gedeeld.
Op verzoek van de parochie is bij de inventarisatie gebruik gemaakt van de 'Richtlijnen voor het beheer van parochie-archieven', uitgegeven door het Bisdom Haarlem, 1993.
Bij het archief van de Parochie Sint Jozef werden ook het archief van het Rooms-Katholiek Armbestuur te Velsen-Noord en een groot aantal archieffragmenten van parochiële verenigingen e.d. aangetroffen. Deze zijn ook in deze inventaris beschreven.
Op 6 september 2021 volgde een eerste aanvulling, over de periode 1990-2009 (2011), met een omvang van 1 meter. Op 13 april 2022 volgde een twee aanvulling, bestaande uit fotoalbums, met een omvang van 0,50 meter, onder andere van het Gemengd Zangkoor Sint Jozef. De inventarisnummers 296 t/m 335 hebben betrekking op deze aanvullingen.
Op een aantal inventarisnummers is een openbaarheidsbeperking gesteld. Op de inventarisnummers 3-9, 21, 24, 33-34, 36, 49, 52, 55-64, 150, 180, 182-183 en 296-308 is een openbaarheidsbeperking toegekend voor een periode van 50 jaar na eindjaar van de dossiers. Op de inventarisnummers 146-147 is een openbaarheidsbeperking toegekend voor een periode van 75 jaar na eindjaar van de dossiers.
Geraadpleegde literatuur:'Van toen naar nu', 80 jaar St. Jozefparochie Velsen-Noord, 1985.
Erfgoedstuk

Kenmerken

Datering:
1905-1990
Omvang in meters:
4,90
Periode documenten:
(1854) 1905-2009 (2017)
Openbaarheid:
gedeeltelijk openbaar
Opheffing openbaarheidsbeperking:
toestemming gemeentearchivaris
Raadpleegmogelijkheid:
Gebruiksinformatie:
Inventaris inv.nrs. 1-335. Inv.nr. 16 is in de Atlas van het Noord-Hollands Archief geplaatst: prentencollectie Velsen. Inv.nrs. 254-293 zijn plattegronden en bouwtekeningen. Bij de volgende inv.nrs. zijn beperkende bepalingen ten aanzien van de openbaarheid gesteld. Inv.nr. 3 openbaar vanaf 2026, inv.nrs. 55, 150 vanaf 2029, inv.nr. 7 vanaf 2030, inv.nrs. 24, 52, 58 vanaf 2032, inv.nr. 4 vanaf 2033, inv.nrs. 56, 59 vanaf 2034, inv.nrs. 21, 33-34, 62-63 vanaf 2035, inv.nrs. 49, 57, 182-183, 180 vanaf 2036, inv.nr. 8 vanaf 2037, inv.nr. 36 vanaf 2038, inv.nr. 64 vanaf 2039, inv.nrs. 9, 60-61 vanaf 2041, inv.nrs. 296, 299-300 vanaf 2044, inv.nrs. 146, 303 vanaf 2047, inv.nr. 304 vanaf 2048, inv.nr. 305 vanaf 2050, inv.nrs. 297, 306 vanaf 2054, inv.nr. 307 vanaf 2056, inv.nr. 147 vanaf 2058, inv.nr. 308 vanaf 2059, inv.nrs. 298, 301-302 vanaf 2060.
Gemeente:
Velsen