1209 Stichting Vrienden Stoomgemaal Halfweg

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

Uw zoekterm komt voor in de titel en/of de kenmerken van deze archieftoegang.

1209 Stichting Vrienden Stoomgemaal Halfweg

Mijn Studiezaal

Favoriet of een notitie maken

Stel een vraag of plaats een opmerking op de tijdlijn

Reageren

Stuur een reactie naar Noord-Hollands Archief

Delen

Doorsturen per email

Printen

Duurzaam webadres

Inleiding

De geschiedenis van Stoomgemaal Halfweg is onlosmakelijk verbonden met die van het Haarlemmermeer. De "Commissie van Beheer en Toezicht voor de Droogmaking van het Haarlemmermeer" was nauw betrokken bij de totstandkoming ervan. De noodzaak ervan was al zo vroeg ingezien dat het al op de tekentafel stond in het jaar waarin de Cruquius en de Lynden werden gebouwd: 1847. Door geldgebrek van de regering is dit pas in 1852 gerealiseerd.

Stoomgemaal Halfweg is ontworpen door P. Kock en J.A. Beijerinck. Om de capaciteit van het gemaal te vergroten werd in 1888 de stoommachine vervangen door twee machines van elk 150 pk. Er werd ook een apart ketelhuis gebouwd. In 1923 vond de laatste vergroting plaats. De stoommachines werden vervangen door één door Stork in Hengelo gebouwde 500 pk stoommachine. In het ketelhuis werden eveneens door Stork gebouwde waterpijpketels geplaatst.

In de loop der tijd zijn alle boezemgemalen van Haarlemmermeer gemoderniseerd of vervangen door een nieuw gemaal. Dat laatste gebeurde ook in Halfweg. In het westelijk havengebied van Amsterdam staat sinds 1977 een nieuw boezemgemaal. Hierdoor was het stoomgemaal overbodig geworden. Maar het stond ook de wateraanvoer naar het nieuwe gemaal in de weg, waardoor sloop dreigde. Dat werd door een groep liefhebbers van historie en stoomtechniek voorkomen. *

Een werkgroep stelde aan gedeputeerde staten voor zich uit te spreken om het stoomgemaal in Halfweg als unieke oude bemalingsinrichting voor het nageslacht in stand te houden als museum met een werkende stoombemaling. Het provinciaal bestuur eiste ten behoeve van een eventuele subsidiëring van het stoomgemaal als monument een particulier initiatief vanuit het gebied zelf. Het voorlopig bestuur was ten behoeve van de beheersvorm unaniem voor het oprichten van een stichting. Het eigendom en het beheer van het stoomgemaal zou bij deze stichting moeten berusten. De stichting werd genaamd 'Stichting Vrienden Stoomgemaal Halfweg'. Als voorzitter van de stichting werd aangewezen drs. F.J.A. IJsselmuiden, burgemeester van de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude, secretaris werd J.P. Kerkvliet. *

In 1978 is de stichting opgericht. In de stichtingsakte zijn de doelstellingen geformuleerd. De stichting heeft ten doel het instandhouden van het stoomgemaal als monument met een werkende stoombemalingsinstallatie met bijbehorende gebouwen en terreinen. Daarnaast heet de stichting ten doel het inrichten en exploiteren van een museum verband houdende met de waterstaatkundige ontwikkelingen zowel in het verleden als in het heden. * In 1987 is de Stichting tot Financiële Steun van het Stoomgemaal Halfweg opgericht.

Literatuur: Halfweg onder stoom : 25 jaar lief en leed van de Stichting Vrienden Stoomgemaal Halfweg, 1978-2003 / Gerrit van den Beldt (Bibliotheek Historisch Archief Haarlemmermeer, toegangsnummer 7130, bibliotheeknummer 891)

laatste wijziging 22-04-2020

24 beschreven archiefstukken