Tijdens WOII kwamen duizenden mensen in verzet, onder wie ook veel vrouwen. Maar tot op heden is voor hun rol hierin weinig aandacht geweest. Met de nieuwe tentoonstelling ‘De vele gezichten van Vrouwen in Verzet’ van het Noord-Hollands Archief komt hier verandering in. Zij krijgen een naam en een gezicht. Vanaf 29 november 2021 kan iedereen hun verhalen ontdekken in de Janskerk, het publiekscentrum van het Noord-Hollands Archief, en online.
Het Noord-Hollands Archief (NHA) heeft ruim anderhalf jaar onderzoek gedaan naar vrouwen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in verzet kwamen. In de samenleving is voornamelijk het gewapend verzet in herinnering gebleven, dat vooral werd uitgevoerd door mannen. Maar juist ook vrouwen speelden een cruciale rol. Ze waren belangrijke schakels in de infrastructuur van het verzet en werden, juist omdat ze vrouw waren, minder snel verdacht van verzetswerk. Hun werkzaamheden gingen van het redden van Joodse kinderen tot het zorgen voor onderduikers, van koerierswerk tot vervalsen, van illegale bladen maken en verspreiden tot spionage en van sabotage tot liquidaties. Na uitgebreid archiefonderzoek en contact met nabestaanden van verzetsvrouwen naar aanleiding van oproepen aan het publiek, is een lijst van bijna 1200 vrouwen gevormd, die in Noord-Holland in het verzet zaten. En deze lijst wordt nog steeds aangevuld.
Hannie Schaft, 1943/44. Bron: NIOD, van kleur voorzien door Jakob Lagerweij
Nieuwste technieken
Het NHA heeft unieke objecten van verzetsvrouwen in zijn collectie, zoals het pistool van de Haarlemse verzetsstrijder Hannie Schaft en heeft samengewerkt met families van nabestaanden en van hen waardevolle objecten in bruikleen gekregen. Hiermee wordt het verhaal van de verzetsvrouwen verteld. Maar om hen écht een gezicht te geven, is gewerkt met de nieuwste technieken. De portretfoto’s van tientallen verzetsvrouwen uit de grote lijst met namen zijn van kleur voorzien en bedekken de muren van de Heemsteedse Kapel in de Janskerk in Haarlem. Voor de inrichting van de tentoonstelling heeft het NHA samengewerkt met het meermaals bekroonde bureau Studio Louter dat de verhalen tot leven brengt met audioverhalen, objecten en de genoemde unieke portretten.
Deze permanente tentoonstelling is vrij van toegang en van maandag t/m vrijdag van 9-17 uur en elke derde zaterdag van 9-16 uur te bekijken bij het Noord-Hollands Archief, Janskerk, Jansstraat 40.