In maart 2025 zal voor de vijfde keer de jaarlijkse Queer Geschiedenismaand in Nederland plaatsvinden. IHLIA, het Noord-Hollands Archief en 40 andere culturele instellingen werken dit jaar samen op een platform waarin de viering en overdracht van LHBTIQA+ -geschiedenissen, -verhalen en -presentaties centraal staan.

Crimen van sodomie

Deze maand kun je in onze nieuwste vitrine, De Schatkist, een archiefstuk te zien uit 1730 over sodomievervolgingen: Crimen van sodomie. Deze staat op de tweede verdieping in de Janskerk.

Sodomievervolgingen
Sodomie, een ouderwets woord voor homoseksuele relaties, mocht eigenlijk niet. Maar de politie pakte bijna niemand hiervoor op. Tot 21 juli 1730. Toen maakte het gewest Holland sodomie strafbaar. In drie jaar tijd werden 366 mannen veroordeeld. Daar zaten ook veel mannen uit de elite tussen. In dit pamflet staat dat het stadsbestuur van Haarlem de mannen Willem Six, Jacob Greevenbroek, Pieter van Mehen en Jan van Collem gaat vervolgen. In 1811 werd de sodomiewet afgeschaft.

Lees in dit document meer over de sodomievervolging in Haarlem. 

Homosubcultuur
In de 18e eeuw kwam in de grote steden een homosubcultuur op. Homoseksuele mannen zochten elkaar op en hadden eigen gebruiken, ontmoetingsplaatsen en codes. In Amsterdam en Utrecht ontstonden zelfs de eerste 'gaybars' (homokroegen). 

Schatkist
Bekijk ons archiefstuk Crimen van sodomie in De Schatkist gratis in de Janskerk (Jansstraat 40) in Haarlem, op de tweede verdieping (ook bereikbaar met een lift). Het stuk is de hele maand maart 2025 te zien.

Openingstijden
Maandag t/m vrijdag: 9.00-17.00 uur
Iedere derde zaterdag van de maand: 9.00-16.00 uur