Op donderdag 20 juni 2019 opent het Nationaal Archief een nieuwe locatie in Emmen. Het voormalige gebouw van de Topografische Dienst is grondig verbouwd, en is nu zo goed als energieneutraal. In Emmen kan het Nationaal Archief 90 kilometer archieven duurzaam opslaan voor de eeuwigheid. Ook heeft locatie Emmen een state-of-the-art ontzuringsinstallatie waarmee de levensduur van kwetsbare archieven kan worden verdubbeld.

Ook het Noord-Hollands Archief brengt archief op de nieuwe locatie onder. Hierbij gaat het om rijksexemplaren van de Burgerlijke Stand van Noord-Holland die in Haarlem reeds zijn gedigitaliseerd. Het gaat om archief met een omvang van 1.900 meter.

Laatste papieren archiefbewaarplaats?
Het nieuwe gebouw van het Nationaal Archief wordt mogelijk de laatste archiefbewaarplaats van het Rijk. In Emmen is ruimte voor 90 km rijksarchief van het Nationaal Archief en de Regionale Historische Centra. De totale opslag van het Nationaal Archief wordt hiermee met ruim 50% vergroot. De locatie Emmen is erop berekend om de komende 20 jaar papieren archieven van de overheid onder te brengen. Na deze 20 jaar wordt er hopelijk helemaal geen papieren archief meer overgedragen, maar alleen nog digitaal. Al is er enige respijt, want indien nodig kan er nog zo’n 50 km archiefstellingen worden toegevoegd met een uitbouw aan het gebouw.



Foto: Rob Acket


Ontzuringsinstallatie
De nieuwe locatie in Emmen beschikt over een ontzuringsinstallatie. Ontzuren is een chemische behandeling van papier die het zuur neutraliseert, dat met name voorkomt in papier van matige kwaliteit. Hiermee vertraagt het verouderingsproces aanzienlijk. Het eerste archief dat zal worden ontzuurd met de nieuwe installatie in Emmen is het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging, een oorlogsarchief dat behoort tot de meest opgevraagde, maar ook een van de meest kwetsbare archieven van het Nationaal Archief. Het kwetsbare naoorlogse papier gaat hard achteruit en is als niet wordt ingegrepen binnen enkele jaren niet meer raadpleegbaar. Door het te ontzuren blijft dit emotioneel, sociaal en maatschappelijk waardevolle archief behouden voor toekomstige generaties. De ontzuring van dit archief (3,6 km) zal naar verwachting 6 jaar in beslag nemen.



Foto: Rob Acket 


Energieneutraal 
Bijzonder aan locatie Emmen is ook dat het gebouw zo goed als energieneutraal is, bijvoorbeeld door extreem goede isolatie, 15 cm steenwol in de gevel. Driedubbelglas en speciale klimaatplafonds maken het mogelijk dat er bij een lage buitentemperatuur wordt verwarmd en bij een hoge temperatuur gekoeld, wat een zeer hoog rendement geeft door de warmtepompen, die warmte of  koude opslaan. Daarnaast heeft het gebouw geen gasaansluiting en wekken zo’n 1600 zonnepanelen energie op. Hierdoor behoort het rijkskantoor tot de meest duurzame, en energiezuinige  gebouwen van Nederland. Het heeft van het Rijksvastgoedbedrijf het label A+++ gekregen.

Kunstwerk Zoro Feigl
In de vijver voor het rijkskantoor prijkt een kunstwerk van Zoro Feigl, een roterende replica van een hunebedsteen aangedreven door zonne-energie. Kunstenaar Zoro Feigl: “Er is een gezegde dat een rollende steen geen mos vergaart. De rollende steen in de vijver voor het Nationaal Archief Emmen symboliseert de historie. Maar deze historie beweegt, hij brengt het water in beweging, en wordt zelf bewogen door de tijd en het weer.”



Foto: Rob Acket 


Gezamenlijk pand met de Belastingdienst
Het Rijksvastgoedbedrijf maakte het pand aan het Bendienplein 5 in Emmen geschikt voor de huisvesting van de Belastingdienst en het Nationaal Archief. In totaal komen er in het Rijkskantoor 156 rijkswerkplekken volgens het kader Fysieke Werkomgeving Rijk (FWR) voor meer dan 220 gebruikers.

Openstelling voor publiek
Omwonenden van het Bendienplein en andere geïnteresseerden kunnen op vrijdag 21 juni een kijkje komen nemen achter de schermen van het Nationaal Archief in Emmen.