Op 5 mei vindt na twee jaar Bevrijdingspop eindelijk weer plaats! Sinds de eerste editie in 1980 is het uitgegroeid tot het grootste benefietfestival van Nederland. En in navolging van Haarlem worden tegenwoordig in nog dertien andere plekken bevrijdingsfestivals georganiseerd.

Het idee achter Bevrijdingspop is om jongeren te betrekken bij de viering van de vrijheid op 5 mei. Volgens de oprichter Ilco van der Linde ging er bij eerdere vieringen te veel aandacht uit naar ouderen en kleine kinderen. Om juist die tussenliggende groepen te bereiken organiseerde hij een popfestival. Hier bood hij een podium aan zowel popmuziek als aan inhoudelijke activiteiten, gericht op een bewustwording van vrede en oorlog, van vrijheid en onderdrukking.

Deze formule werd een daverend succes. In de tweede helft van de jaren ’80 kwamen er elk jaar ruim 10.000 mensen naar het festival. In 1990 waren het er al meer dan 60.000. En tegenwoordig komen zo’n 130.000 mensen naar Bevrijdingspop in Haarlem. Het grote succes zit ‘m in de populaire, kwalitatief goede bands, in combinatie met een krachtige boodschap van muzikanten en sprekers. Want wat Bevrijdingspop met name zo uniek maakt is dat een deel van de artiesten uit eigen ervaring spreekt over oorlog en onderdrukking. Door middel van hun optredens komen ze hiertegen in beweging. Zo is het festival zijn doel niet voorbijgeschoten: het stilstaan bij en waarderen van de vrijheid. De onderbreking van de afgelopen twee jaar onderstreept het huidige motto van Bevrijdingspop: “Vrijheid is niet vanzelfsprekend.” Dit jaar treden onder anderen Maan, Suzan & Freek, DeWolff en Froukje op, en ook de Bevrijdingspop-veteraan Krezip is weer van de partij!

De persfotografen van Fotopersbureau De Boer waren bij elke editie aanwezig om het festival en de optredens vast te leggen. Wij doken alvast in onze beeldbank en vonden foto’s van bijzondere optredens. Wellicht ontdek je zelf ook een van je favoriete optredens. Kijk hier naar een greep uit hun verslaglegging, of zoek zelf in onze beeldbank! Hier kun je prachtige foto’s vinden van de edities tot en met 2003.

Jonas Gwangwa, 1988

In 1988 trad Jonas Gwangwa op. Hij leefde al sinds 1961 buiten zijn thuisland Zuid-Afrika, omdat hij vanwege zijn kritiek op het apartheidsregime niet kon terugkeren. Zijn inspanningen tegen de ongelijkheid zette hij daarom vanuit het buitenland voort. Uiteindelijk kon hij in 1991 weer terugkeren naar Zuid-Afrika, en zette hij zich daar verder in voor de afschaffing van de apartheid.

Mother’s Finest, 1990

Ahmet Kaya, 1991

In 1991 trad Ahmet Kaya op bij Bevrijdingspop. Hij was een protestzanger van Koerdisch-Turkse komaf. Door middel van zijn muziek uitte hij zijn zorgen om de positie van Koerden in onder andere Turkije en Irak. Ook verkondigde hij dat hij een verbondenheid zag tussen Koerden en het westen. Deze verbondenheid drukte hij uit door in zijn muziek een synthese te laten ontstaan tussen westerse popmuziek en Koerdische traditionele muziek.

Rufus Thomas, 1996

Rufus Thomas was een van de hoogtepunten van Bevrijdingspop 1996. De toen 79-jarige soulzanger liet zich door zijn leeftijd niet tegenhouden. Zijn lied Do the Funky Chicken, ingeluid door zijn imitatie van een kip en bestaande uit zijn instructies voor de Funky Chicken-dans, had nog steeds hetzelfde succes als in de jaren ’70.

La Vieja Trova Santiguera, 1998

Deze groep van bejaarde Cubanen speelde in 1998 op Bevrijdingspop. Aan het begin van hun optreden was het publiek nog iets onwennig, maar tegen het einde hadden ze alle harten veroverd met hun zomerse nummers.

Junkie XL, 1998

Anouk, 1998

De onderlinge samenhang tussen de bevrijdingsfestivals in de afzonderlijke steden wordt benadrukt door de Ambassadeurs van de Vrijheid. Elk jaar worden nieuwe muzikanten gevraagd om deze rol te vervullen. Na een bliksemoptreden op het ene festival vliegen de ambassadeurs per helikopter naar het volgende, om op zo veel mogelijk plekken de boodschap van Bevrijdingspop uit te dragen. In 1998 werd Anouk met dit doel per chinook-helikopter ingevlogen op het festival in Haarlem. Dit jaar zijn de ambassadeurs: Donnie, Duncan Laurence, Fresku en Suzan & Freek.

Gil Scott-Heron, 1998

Gil Scott-Heron, zanger/dichter, werd in de jaren ’70 bekend met zijn activistische liederen, zoals The Revolution Will Not Be Televised. In zijn muziek protesteerde hij tegen de scheve verhoudingen tussen zwarte en witte Amerikanen, kwam hij op voor de onderdrukten, klaagde hij het militair-industriële complex aan en kwam hij in verzet tegen kernwapens/kernenergie (We Almost Lost Detroit).

In 1998 kwam hij naar Bevrijdingspop, waar het thema dat jaar Mensenrechten behelsde. “De ware revolutie vindt plaats in het bewustzijn van mensen. Als de ideeën veranderen. Als mensen beginnen na te denken over een situatie. Wat je op de beeldbuis ziet zijn de resultaten daarvan. Als de massa’s in beweging komen is dat vaak het gevolg van een bewustzijnsverandering die door een paar mensen in gang is gezet. Waarmee ik maar wil zeggen dat één mens soms heel veel voor elkaar kan krijgen. Het is een domino-effect.” (Interview met Gil Scott-Heron, Haarlems Dagblad, 6-5-1998)

Krezip, 2001

In 2001 was Krezip de afsluitende act van Bevrijdingspop, een groot succes. Het enthousiasme en plezier waarmee frontzangeres Jacqueline Govaert over het podium sprong werkten aanstekelijk. Tijdens het nummer I would stay kreeg ze een toiletrol tegen haar hoofd die iemand vanuit het publiek naar haar had geslingerd. Ze was even verbaasd maar pakte gauw het nummer weer op. Na afloop sprak ze zich uit: ‘Hé, wie deed dat? Sta ik hier een beetje mijn best te doen en sta ik alsnog voor lul.’ Maar haar brede glimlach gaf weg dat ze het sportief oppakte en dat ze zich door zoiets niet uit het veld laat slaan.

One Day Fly, 2001

Bij dezelfde editie in 2001 trad de gelegenheidsband One Day Fly op. Deze band was gevormd door de leden van tv-programma Kopspijkers, onder leiding van Jack Spijkerman, die zelf vele edities van Bevrijdingspop presenteerde. In zijn tv-programma uitte hij kritiek op programma’s als Starmaker, waarin door middel van hypevorming “popsterren” gekweekt werden. Om te laten zien hoe leeg en onbetekenend deze successen zijn, schreven ze hun eigen “hit”: I Wanna Be A One Day Fly, een verwijzing naar de “eendagsvliegen” die de hitprogramma’s creëerden. Dit nummer presenteerden ze op Bevrijdingspop, bij het eerste en laatste optreden van One Day Fly ooit. En niet zonder succes, want het nummer stond inderdaad wekenlang op nummer één.

Bronnen: Haarlems Dagblad
Fotopersbureau De Boer, beeldbank Noord-Hollands Archief