Wij zijn in het kader van deze tentoonstelling en het lopende onderzoek nog altijd op zoek naar vrouwen en hun verhalen die tijdens WOII in Noord-Holland in het verzet hebben gezeten.
Hiernaar zijn wij op zoek (kijk hieronder voor contact):
- Volledige naam en biografische gegevens (geboorte- en sterfdatum en plaatsen) van vrouwen die zich tijdens de oorlog in Noord-Holland hebben ingezet voor het verzet.
- Een korte beschrijving van wat ze hebben gedaan in het verzet, waar ze dit hebben gedaan of met wie ze hebben gewerkt.
- Waar mogelijk bronnen voor dit verhaal (artikelen, eigen interviews, krantenknipsels, etc).
- Portretfoto’s van deze vrouwen uit de periode van tijdens of vlak na WOII (1940-1948) of contactpersonen zoals familieleden die beschikken over originele portretfoto’s, egodocumenten of objecten
Maria Johanna van Klaveren
Waarom dit onderzoek?
Er is al veel, heel veel, geschreven, gemaakt en getoond over het verzet in de Tweede Wereldoorlog. Vaak roept ‘het verzet’ dan ook een duidelijk beeld op: Geheime acties, sabotage, aanslagen en clandestien vechten tegen de Nazi’s. Het zijn de bekende en spectaculaire verhalen die steeds zijn verteld en herhaald, en het zijn ook de mannen hierachter die zodoende het gezicht zijn geworden van het verzet.
Aandacht voor vrouwen in het verzet
Maar naast het gevaarlijke werk dat deze mannen deden is in de geschiedschrijving tot nu toe weinig aandacht geschonken aan de rol die vrouwen hierin hadden. Natuurlijk zijn er een aantal bekende vrouwen als Hannie Schaft, Corrie ten Boom, Jacoba van Tongeren en Truus Wijsmuller wiens verhaal al breed bekend is, maar veelal zijn het onbekende en vaak jonge vrouwen geweest die cruciaal werk hebben verricht. Vrouwen als Ada van Keulen, Annie Averink, Mieke Spoorenburg en Trien de Haan-Zwagerman. Vrouwen die hun huizen openstelden voor onderduikers en verzetslieden, die honderden kilometers per week fietsten met gevaarlijke vracht of boodschappen, die op de uitkijk stonden, die bonnen rondbrachten en neergeschoten piloten begeleidden uit bezet gebied. Ze deden werk dat vaak alleen ZIJ konden doen vanwege hun vrouw-zijn.
Er zijn er veel meer dan we denken
In het verhaal van de oorlog is er lange tijd weinig ruimte geweest voor deze vrouwen. Voor de mensen die hielpen in plaats van vochten. Voor de mensen zonder wiens hulp, huizen en inzet er überhaupt geen gewapend verzet kon plaatsvinden. Voor de mensen die net als de mannen vreselijke dingen hadden meegemaakt en na de oorlog met dezelfde trauma’s te maken hadden. Pas in de laatste jaren is hier steeds meer aandacht voor in de geschiedschrijving.
Uit het onderzoek wat we tot nu toe hebben verricht blijkt dat er voor Noord-Holland alleen al honderden vrouwen zijn wiens naam, gezicht en daden vrij onbekend zijn gebleven. Vrouwen die nooit erkenning hebben gekregen voor hun werk tijdens de oorlog. Deels omdat ze dat niet opzochten, maar deels ook omdat ze bijvoorbeeld communistisch waren, waren gestorven voordat hun verhaal bekend werd of puur omdat hun daden niet toch het ‘echte’ verzet werd gerekend.
Met de tentoonstelling ‘De vele gezichten van vrouwen in verzet’ wil het NHA het traditionele beeld van verzet verbreden en deze vele Noord-Hollandse vrouwen erkenning geven voor hun werk voor het verzet, op wat voor manier dan ook. Maar wij realiseren ons dat er nog veel onontdekte verhalen van vrouwen verhalen zijn van vrouwen die zich ingezet hebben voor het verzet. Daarom vragen wij het publiek of zij de verhalen en beelden van deze vrouwen met ons willen delen.
Indien u informatie of materiaal heeft en deze met ons zou willen delen, of indien u een vraag hebt over dit project, kunt u met ons contact opnemen Stuur een e-mail naar inlichtingen@noord-hollandsarchief.nl t.a.v. Mart van de Wiel.