Mijn Studiezaal (inloggen)
1340 Diaconie van de Nederlands-Hervormde Gemeente te Haarlem
1340
Diaconie van de Nederlands-Hervormde Gemeente te Haarlem
Inleiding
1. Armenzorg in het algemeen (ter oriëntatie)
2. De rol van de diaconie binnen de Haarlemse armenzorg
1340 Diaconie van de Nederlands-Hervormde Gemeente te Haarlem
Inleiding
2.
De rol van de diaconie binnen de Haarlemse armenzorg
laatste wijziging 21-10-2019
Naast de diaconie van de Ned. Hervormde Gemeente waren er op het gebied van de armenzorg nog een aantal andere instellingen in Haarlem werkzaam. Het college van Heilige Geestmeesters, dat van kerkelijke oorsprong was, is rondom 1300 ontstaan. Dit college droeg zorg voor de bedeling van arme burgers. Sinds het einde van de 16e eeuw werd hun taak overgenomen door de door burgemeesters benoemde Regenten van den Schaele of Aalmoezeniers. De Katholieken konden sinds de reformatie alleen op beperkte schaal iets voor hun armen ondernemen. Zo was er het fonds van pastoor A.A. Bloemert. Hij droeg de executeurs van zijn testament in 1659 op om een huis te kopen van waaruit wekelijks brood aan de geloofsgenoten moest worden uitgedeeld. In de wandeling werd het huis "Het Broodkantoor" genoemd.
Aangezien de Katholieke armen geen eigen armbestuur hadden, maar wel een groot deel van het totaal aantal armen in Haarlem uitmaakten, betekende dit een enorme belasting voor de Aalmoezeniers. Deze laatsten slaagden er rond 1715 in, om het stadsbestuur ervan te overtuigen, dat de Katholieken voor hun eigen armen zorg moesten dragen, wat een verlichting van het werk van de Aalmoezeniers ten gevolge had. Het St. Jacobsgasthuis werd aan de Katholieken in bruikleen gegeven.
De Doopsgezinden bezaten naast verschillende hofjes in de 17e eeuw ook al een weeshuis. Dit weeshuis was in 1634 opgericht. Een armenhuis was pas in 1782 in het leven geroepen door de orthodoxe gemeente van Den Block, die in 1784 verenigd werd met de vrijzinnigen tot de Verenigde Doopsgezinde Gemeente. De Lutherse Gemeente richtte in 1739 een eigen weeshuis op, dat later ook bestemd werd voor opname van bejaarden. De Lutheranen waren, net als de Waalse Gemeente en de Remonstranten, in het bezit van een hofje. Vergeleken met de hierboven even aangehaalde instellingen nam de Hervormde diaconie toch wel de meest vooraanstaande plaats in, samen met de Aalmoezeniers. Dit is niet verwonderlijk, als men beziet, dat het grootste deel van de burgers tot de Ned. Hervormde Kerk behoorde.
3. Het college van diakenen of de bestuursinrichting van de diaconie
4. Geschiedenis van de bedeling van de huiszittende armen
5. Van diaconiehuis tot Janskliniek
6. Overzicht van de bestuursinrichting van het diaconiehuis
7. De geschiedenis van de Haarlemse Kinderkerk
8. De geschiedenis van de armenfabriek
9. Literatuurlijst
10. Verantwoording van de inventarisatie
laatste wijziging 14-05-2022
1.014 beschreven archiefstukken
28 gedigitaliseerd
totaal 2.782 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 14-05-2022
1.014 beschreven archiefstukken
28 gedigitaliseerd
totaal 2.782 bestanden
Kenmerken
Datering:
1636-2004
Omvang in meters:
24,45
Periode documenten:
1636-2004
Openbaarheid:
gedeeltelijk openbaar
Opheffing openbaarheidsbeperking:
toestemming gemeentearchivaris
Raadpleegmogelijkheid:
Haarlem, Jansstraat, raadpleging mogelijk binnen 30 minuten
Gebruiksinformatie:
Inventaris inv.nrs. 1-1008. Inv.nr. 43 ontbreekt. In de Atlas van het Noord-Hollands Archief zijn geplaatst: inv.nrs. 295, 726 (alleen de foto's), 733-734 (=NL-HlmNHA_1340_54999011), 828, 830. Inv.nr. 937 is pas openbaar vanaf 2041.
Gemeente:
Haarlem
laatste wijziging 14-05-2022
1.014 beschreven archiefstukken
28 gedigitaliseerd
totaal 2.782 bestanden