3769 Stads- en Gemeentebestuur van Beverwijk (Gemeente Beverwijk)
3769
Stads- en Gemeentebestuur van Beverwijk (Gemeente Beverwijk)
Inleiding
5. Intermezzo: van stad naar ambachtsheerlijkheid
3769 Stads- en Gemeentebestuur van Beverwijk (Gemeente Beverwijk)
Inleiding
5.
Intermezzo: van stad naar ambachtsheerlijkheid
laatste wijziging 11-08-2017
Na 1572 kwamen de grafelijke, dus ook de 'Bloise' goederen in handen van de Staten van Holland. Beverwijk zelf was in deze Staten niet meer rechtstreeks vertegenwoordigd. In de zestiende eeuw was het gebruikelijk geworden dat alleen de zes hoofdsteden werden opgeroepen. In 1579 werd de basis verbreed tot 18 steden, waarbij de zes hoofdsteden de belangrijkste rol bleven spelen. Maar Beverwijk behoorde niet tot deze 18. Dit zegt natuurlijk iets over de sterk verzwakte economische en politieke positie van de stad in die tijd. Het was een van de factoren die uiteindelijk zou leiden tot een in bestuurlijk opzicht merkwaardige situatie, de stad werd gedegradeerd tot ambachtsheerlijkheid en als zodanig verkocht. Zonder slag of stoot ging dit niet.
In 1722 besloten de Staten een flink aantal ambachtsheerlijkheden die zij bezaten te verkopen op een openbare veiling. Hieronder bevond zich ook de 'ambachtsheerlijkheid Beverwijk' en daarmee werd niet Wijk aan Duin of Wijk aan Zee bedoeld, die overigens ook op de nominatie stonden om geveild te worden. De ontzetting in Beverwijk was groot. Want niet alleen was Beverwijk geen ambachtsheerlijkheid maar een stad, maar bovendien had deze stad van Filips van Bourgondië in 1456 zwart op wit de toezegging gekregen dat de stad niet verkocht of vervreemd mocht worden. De Staten van Holland hebben zich aan de argumenten van het Beverwijkse stadsbestuur uiteindelijk weinig gelegen laten liggen, en ook pogingen van de stad om de rechten van de ambachtsheer dan maar zelf te kopen mislukten. In november 1730 kreeg Beverwijk een ambachtsheer, koper van de heerlijkheid was de Amsterdammer François van Harenkarspel. Hij mocht voortaan de schout-civiel, de secretaris en de bode aanstellen en genoot verder de inkomsten van een aantal rechten en bezittingen. Hij kreeg evenwel geen zeggenschap over de samenstelling van het stadsbestuur of de benoeming van andere stedelijke functionarissen dan secretaris of bode. Ook de hoge rechtspraak kreeg hij niet in handen, want die was door de Staten in eigen hand gehouden via een vanwege de Staten te benoemen hoofdofficier of schout-crimineel.
In 1757 kwam de heerlijkheid weer op de markt. De vroedschap deed nogmaals een poging deze zelf te kopen, maar dit lukte niet, de ambachtsheerlijkheid bleef tot 1834 in particuliere handen, toen werd namelijk het recht van voordracht van de functies van burgemeester en secretaris van de ambachtsvrouwe afgekocht.
laatste wijziging 30-05-2023
677 beschreven archiefstukken
82 gedigitaliseerd
totaal 5.513 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 30-05-2023
677 beschreven archiefstukken
82 gedigitaliseerd
totaal 5.513 bestanden
Kenmerken
Datering:
1298-1817
Omvang in meters:
19,00
Periode documenten:
1298-1817
Openbaarheid:
openbaar
Raadpleegmogelijkheid:
Haarlem, Jansstraat, raadpleging mogelijk binnen 30 minuten
Gebruiksinformatie:
Inventaris inv.nrs. 1-210, 213-214, 223-513, 536-634. Inv.nr. 115 ontbreekt. Regestenlijst en lijsten van leden van het stadsbestuur, 1642-1817, secretarissen, 1630-1867, ambachtsheren en -vrouwen, 1730-1834, in de inventaris.
Gemeente:
Beverwijk
Categorie:
laatste wijziging 30-05-2023
677 beschreven archiefstukken
82 gedigitaliseerd
totaal 5.513 bestanden