Via deze database zijn de namen van de jongens, opgenomen in het Huis van Verbetering en Opvoeding in Alkmaar (vanaf 1886 Rijksopvoedingsgesticht), uit de periode 1851-1905 te doorzoeken.

Verbetering en Opvoeding

In Alkmaar wordt in 1857 het Huis van Verbetering en Opvoeding voor jongens geopend, als eerste in Nederland met een expliciet opvoedkundige doelstelling. Een goede terugkeer van de jongens in de maatschappij is het ideaal. Er wordt aan gymnastiek gedaan, de jongens leren lezen en schrijven en zij krijgen vakonderwijs, bijvoorbeeld een opleiding tot timmerman. De heropvoeding geschiedt echter ‘met ijzeren vuist’. Het personeel bestaat veelal uit oud-militairen. De jongens lopen rond in blauwe gestichtspakjes en blauwe mutsen, het haar is gemillimeterd. In 1922 sluit het Rijksopvoedingsgesticht Alkmaar haar deuren.

Verloren gegaan

Helaas zijn van het archief van het Rijksopvoedingsgesticht in Alkmaar grote delen verloren gegaan. Hiertoe behoren ook de registers van inschrijving van de jongens die aldaar werden opgesloten. Voor een deel zijn de namen van deze jongens te achterhalen aan de hand van administratieve dossiers met vonnissen en arresten over de opgenomen jongens. Hierop is een alfabetische index gemaakt, die u online kunt doorzoeken. Mogelijk zijn namen van andere jongens te achterhalen uit andere onderdelen van het archief. Daar is geen index van beschikbaar, dus daarin moet u zelf onderzoek doen. De inhoud van de dossiers kan sterk wisselen en varieert van een uittreksel uit de Burgerlijke Stand tot uittreksels van de vonnissen waarin de jongens werden veroordeeld tot opname in het Rijksopvoedingsgesticht.

Wat vindt u in de database?

De database bevat een index op dossiers met vonnissen en extracten betreffende de jongens opgenomen in het Rijksopvoedingsgesticht Alkmaar over de periode 1851-1905. Er wordt verwezen naar het inventarisnummer van het archief van de gevangenis waarin zich dit dossier bevindt, en het dossiernummer.

Zoeken in de database

U kunt online in de database zoeken op naam. Bij het zoeken moet u er rekening mee houden dat de spelling van de (achter)namen niet altijd overeenkomt met de schrijfwijze van de namen in de registers van de burgerlijke stand. De namen zijn namelijk vaak fonetisch gespeld. In de eerste helft van de negentiende eeuw konden veel mensen niet lezen of schrijven en zij wisten ook niet hoe hun naam gespeld moest worden. U kunt daarom het best eerst zo 'grof' mogelijk zoeken en op verschillende spellingsvarianten. In de database is de spelling aangehouden zoals die vermeld wordt in het dossier.

Inzien en kopieën bestellen

De dossiers zijn gedeeltelijk online te bekijken via het archievenoverzicht. Mocht het inventarisnummer al digitaal beschikbaar zijn, dan worden de scans getoond bij de vermelding in de index. Let op: het gehele gescande inventarisnummer wordt getoond, u moet zelf de gezochte vermelding hierin opzoeken. Voor nog niet gedigitaliseerde dossiers kunt u een verzoek indienen om deze te laten scannen.

U kunt de dossiers (op microfiche) ook inzien op de studiezaal van de locatie Jansstraat.