Al sinds 1985 worden er in Haarlem wetenschapsarchieven verzameld. De komst van het archief van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (1851-1940) bij het Rijksarchief van Noord-Holland, de rechtsvoorganger van het Noord-Hollands Archief (NHA), kan hierbij als beginpunt worden gezien. Samenwerking met onder andere het Museum Boerhaave te Leiden en de Commissie Particuliere Archieven van Nederlandse Wiskundigen, onderdeel van het Koninklijk Wiskundig Genootschap (KWG), leidde ertoe dat Haarlem in de loop van de jaren negentig een heus concentratiepunt werd voor wetenschapsarchieven van nationaal belang. Belangrijke aanvullingen bestonden uit de persoonsarchieven van Pieter Zeeman (1865-1943), Hans Freudenthal (1905-1990) en Hendrik Antoon Lorentz (1853-1928), en de instellingsarchieven van het Koninklijk Wiskundig Genootschap - het oudste nationale wiskundegenootschap van de wereld – en de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen. De samenkomst van deze archieven had op zijn beurt een magnetische werking op allerhande wetenschapsarchieven die hun weg naar Haarlem wisten te vinden. Dit gebeurde zowel op initiatief van archiefvormers of nabestaanden als door inspanningen van medewerkers van het voormalig Rijksarchief.

Heden ten dage beheert het NHA ruim 150 wetenschapsarchieven, van zowel personen als instellingen, welke een breed scala aan wetenschappelijke disciplines vertegenwoordigen, alhoewel de bètawetenschappen de boventoon voeren. Tezamen bestrijken deze archieven een periode van bijna drie eeuwen Nederlandse wetenschap: van de achttiende eeuw tot nu. Er worden nog steeds wetenschapsarchieven, en aanvullingen daarop, aangeboden en opgenomen. Belangrijke recente aanvullingen op de omvangrijke collectie van het NHA zijn bijvoorbeeld de persoonsarchieven van A.Th. van Deursen (1931-2011) en L.E.J. Brouwer (1881-1966).

In 2022 verscheen een overzicht van de bij het Noord-Hollands Archief berustende wetenschapsarchieven (geupdated in 2023). Dit overzicht is hier te downloaden. Voor actuele informatie kunt u het archievenoverzicht op onze website raadplegen. The Summary of scientific archives in the Noord-Hollands Archief (2022/2023) is available in English as well.

Meer weten? In 2010 werd de bundel Wetenschapsarchieven in het Noord-Hollands Archief uitgegeven, naar aanleiding van het gelijknamige symposium dat in 2009 werd georganiseerd door de Stichting Vrienden van het Noord-Hollands Archief. Kijk op de website van Uitgeverij Verloren of koop een exemplaar aan de balie van het Noord-Hollands Archief, Jansstraat 40 te Haarlem.