Noord-hollands Archief

Duurzaam webadres

Mijn Studiezaal

Stel een vraag of plaats een opmerking op de tijdlijn

Reageren

Inleiding

1. Ontstaan van de stad

2. Stad en stadsheren

3. Stadsbestuur tot 1573

4. Stadsbestuur 1573-1795

5. Intermezzo: van stad naar ambachtsheerlijkheid

6. Stadsbestuur 1795-1817

7. Functionarissen

8. De Commanderij en andere geestelijke goederen

9. Economische ontwikkeling

10. Kerkelijk leven

11. Gasthuis

12. Schutterij

13. Archief

14. Verantwoording van de werkwijze en aanwijzingen voor de gebruiker

15. Geraadpleegde literatuur

laatste wijziging 30-05-2023

677 beschreven archiefstukken

82 gedigitaliseerd

totaal 5.513 bestanden

Delen

Duurzaam webadres

Mijn Studiezaal

Stel een vraag of plaats een opmerking op de tijdlijn

Reageren

1. Archief van stad en gemeente

Inventaris

2. Restant-archief van de middeleeuwse Sint-Agathaparochie

3. Archief van het bestuur van het Sint Jorisgilde, later Krijgsraad van de Schutterij

4. Archief van de Gasthuismeesters

5. Archief van de Commissie van Oppertoezicht over de Algemene Armen

6. Brigadecommandant van de Keizerlijke Gendarmerie te Beverwijk

7. Archief van de Gemeenteontvanger

8. Aanhangsel, stukken waarbij het verband met de archieven niet gebleken is

9. Regestenlijst

1 Symon van Hairlem geeft in leen aan zijn zwager, haren Wouter van Eggemonde, land op het hoghe dorpe, tussen de Broecsloot en de Cukenswech, beginnende bij de steeg die aan de beek ligt die Hemskerke en Sinte Aghetendorpe scheidt, en daarbij gelegen land in de ban van Hemeskerke, welke goederen haer Jan van der My van hem in leen hield.
Haeren Wouter draagt aan Symon van Hairlem op: land in Hemeskerkerbroec en land op de Groote Venne in hemeskerker ban.
Symon van Hairlem geeft voorts in leen de helft van de tienden te Scommeer, die haer Wouter van Crayenhorst en zijn ouders van hem en zijn ouders in leen hielden, welke tienden van de hofstede van Hairlem waren, 2 pond Hollands per jaar en 100 hoenderen per jaar uit des abts (de abt van Egmond) hurewaer in Limmen, alsmede uit de herfstbede en vri vroem scude van Oesdom 2 pond Hollands per jaar.
Al deze goederen zal Wouter in erfleen houden, het zal echter niet vererven buiten de verwantschap van achterzusterskind.
Omdat dit vaste ende ghestaede gehouden blive, so heb ic desen brief bizegelt mit minen uutghehangen segel op den tienden dach van Maerte int jaer ons Heren dusent twiehondert ende vyftich., 1251 MAART 10

3 Florens, grave van Hollant, van Zeelant ende here van Vrieslant, geeft aan zijn 'luden van Kenemerlant' vrijheden en rechten.
Dese letter wart ghegheven in ons Heren jare dusen twie hondert ende ein ende neghentich des Vridaghes voir halffasten tote Aelbrechtsberghe., 1292 MAART 21

4 Jan, grave van Holland, van Zeland ende here van Vriesland enz., verleent aan hen, die ter Wyc wonen, vrijheid om vrij met hun goederen zijn tollen te passeren.
Dese brief was ghegheven up Sente Bavendach int jaer ons Heren ducent tuehondert achte ende neghentich tote Zierixe., 1298 OKTOBER 1

5 Johannes, comes Hollandie, Zelandie ac dominus Frisie enz., geeft rechten en vrijheden aan die van Wijc.
Datum apud Hagham anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo octavo, in die Beati Martini hyemalis., 1298 NOVEMBER 11

6 Jan, grave van Hollant, van Zeelant ende here van Vrieslant, geeft aan die van Westfriesland landrecht.
(...) die gegeven was in den jare ons Heren dusent tweehondert negentich ende neghen des Saterdaghes na Alreheiligendach in den Haghe., 1299 NOVEMBER 7

7 Margerete, keyserinne van Romen, gravinne van Heynou, van Hollant, van Zeland ende vrouwe van Vrieslant enz., bevestigt de 'luden van der Wike' in al hun privileges die zij van haar voorgangers gekregen hebben., 1346 MEI 29

8 Hartoghe Willem van Beyeren, grave van Hlland, van Zeeland, here van Vriesland ende verbeyder der graefschap van Hnegouwen, beveelt aan schepenen en raad van Haerlem om de lieden van zijn oom, heer Jans van Henegouwen, here van Byaumont, die poorters zijn in zijn stad van Beverwijc, onbekommerd te laten wanneer zij in de stad Haarlem komen, zodat zij bij hem niet met klachten hoeven te komen.
Ghegheven onder onsen zeghele tot Valenchine op Sente Petrusdach, ingaende Oest, int jaer ons Heren MCCC vive ende vyftich., 1355 AUGUSTUS 1

3769 Stads- en Gemeentebestuur van Beverwijk (Gemeente Beverwijk)

Inventaris

9. Regestenlijst

Delen

Duurzaam webadres

Mijn Studiezaal

Stel een vraag of plaats een opmerking op de tijdlijn

Reageren

9 Jan Utenhaghe, cureyt der prochykercke van Velzen, en Aelbrecht van Zaenden, capellaen in der kercke van Beverwyc enz., geven vidimus van de akte van 1 augustus 1355. (Zie regest nr. 8)
Ende in kennesse hier of soe hebben wi, Jan Utenhaghe ende Aelbrecht van Zaenden, preesters voerzeit, dit uutscrift bezeghelt met onsen zeghelen.
Ghegheven int jaer ons Heren MCC vive ende vyftich des Manendaghes na Sente Victoersdach ende Gereonis., 1355 OKTOBER 12

Hartoghe Willem van Beyeren, grave van Hlland, van Zeeland, here van Vriesland ende verbeyder der graefschap van Hnegouwen, beveelt aan schepenen en raad van Haerlem om de lieden van zijn oom, heer Jans van Henegouwen, here van Byaumont, die poorters zijn in zijn stad van Beverwijc, onbekommerd te laten wanneer zij in de stad Haarlem komen, zodat zij bij hem niet met klachten hoeven te komen.
Ghegheven onder onsen zeghele tot Valenchine op Sente Petrusdach, ingaende Oest, int jaer ons Heren MCCC vive ende vyftich., 1355 AUGUSTUS 1

Afschrift in vidimus van 12 oktober 1355. (zie regest nr. 9 en inventarisnr. 22)

laatste wijziging 22-05-2007

10 Guy van Chastillon, greve van Blois, heer van Avesnes, van Beaumont, van Scoenhoven ende van der Goude, bevestigt de privileges de 'lude van onser stede van Beverwijc' hebben ontvangen van zijn heer en neef, den greve Johan van Hollant.
In orconden desen brieve ende onsen seghel hier aenghehanghen.
Ghegeven tot Heemsteden achthien daghe in Julio int jaer ons Here dusent drye hondert neghen ende tachtich., 1389 JULI 18

11 Aelbrecht, palensgrave upten Rijn, hertoge in Beyeren, graven van Henegouwen, van Hollant, van Zeelant ende her van Vriesland, verleent aan de 'lude van der Wijk', die aan hem gekomen zijn na de dood van zijn neef, grave Guyen van Boys, dat zij met hun goederen heen en terug, te land en te water, vrij voorbij zijn tollen te Heussden mogen varen en beveelt de tolnaer van Huesden 'geen tol of ongelt' van de 'lude uter Wyk' te heffen.
In oerconde desen brief besegelt mit onsen segele.
Gegheven in den Hage upten vyffsten dach van Februario int jaer ons Heren MCCC zeven ende tnegentich na den lope van onsen Hove., 1398 FEBRUARI 5

12 Aelbrecht, palentsgrave upte Rijn, hertoge in Beyeren, grave van Henegouwen, van Hollant, van Zeelant ende heere van Vrieslant, bevestigt alle privileges die Jan, grave van Hollant, van Zeelant en heer van Vrieslant, 'onsen luden wonende ter Wyc' gegeven heeft over de tolvrijheid en geeft vidimus van de akte van 1 oktober 1298. (Zie regest nr. 4)
In orconde desen brieve besegelt mit onsen segele.
Gegeven in den Hage sDinxdages na onser vrouwendach purificatio int jaer ons Here MCCC zeven ende tnegentich naden lope van onsen Hove., 1398 FEBRUARI 5

13 Ailbrecht (van Beieren) enz. vergunt aan Geryt Albout de tijns binnen 'onser stede en ambacht van Beverwyck', die hij van hem in leen houdt, te mogen verkopen, Geryt Albout draagt hiertegenover de graaf op vier morgen land, gelegen in de ban van Heemstede en Bennebroeck, genaamd die Breede Venne, welk land wederom aan Geryt Albout in rechte leen wordt uitgegeven.
In oirconde gegeven tot Heemstede opten sevenden dach van Novembri anno dusent CCCC.
Authentiek afschrift. (inventarisnr. 172), 1400 NOVEMBER 7

14 Schout, schepenen en raden der stede van Beverwijck maken, met toestemming van de vroedscap ende rycheit der ghemeenre poorteren aldaar, een ordonnantie betreffende de accijns op Hamburger bier of ander bier dat van overzee wordt aangevoerd, alsmede van wollen lakens. Tevens wordt bepaald dat geen poorter van Beverwyck wollen laken als kleding mag dragen, kopen of verkopen die niet binnen de stad vervaardigd is.
Ende in ghetughe alle deser dinghen soe hebben wi desen brief bezeghelt mit onser stede zeghele ende mit ons zelves zeghelen daermede anghehanghen, des Donredaghes nae Zende Ponciaensdach int jaer ons Heren dusent vierhondert ende vier, na der manyere des Hoofs van Holland., 1405 JANUARI 5

15 Margriete van Cleve, palensgravinne upten Ryn, hertoginne in Beyeren, grevinne van Henegouwen, van Hollant, van Zeelant, ende vrouwe van Vrieslant, bevestigt alle privileges die door de graven van Hollant gegeven zijn aan 'onser goeder stede van Beverwyc', in het bijzonder door hertog Ailbrecht van Beyeren.
In orconde desen brieve besegelt met onsen segele.
Ggeven tot Teylinge op Sinte Agnietenavont int jare ons Heren duysent vierhondert ende vier na den lope des Hoofs van Hollant., 1405 JANUARI 20

16 Margriete van Cleve, palensgravinne upten Rijn, hertoginne in Beyeren, gravinne van Henegouwen, van Hollant, van Zeelant ende vrouwe van Vrieslant, keurt goed en bekrachtigt de ordonnantie die door schout, schepenen en raden van Beverwijk is gemaakt op de accijns op bier en laken en beveelt de schout van der Wyc de boeten inzake overtredingen van die ordonnantie te innen.
In orconde desen brieve besegelt met onsen segele.
Gegeven tot Teylinge op Sinte Agnietenavont int jare ons Here MCCCC ende vier na den lope des Hoofs van Hollant., 1405 JANUARI 20

17 Willem, palensgrave upten Ryn, hertoge in Beyeren, grave van Henegouwen, van Hollant, van Zeelant, ende heer van Vrieslant, bevestigt alle privileges die de 'luden ende poirteren, wonende binnen der vryhede' van Beverwyck voordien van de graven en gravinnen van Hollant en van Bloys verkregen hebben, in het bijzonder degene die door zijn vader zaliger, hertog Ailbrecht van Beyeren, zijn bevestigd.
In kennissen hierof desen brief doen besegelen mit onsen segele hier aengehangen.
Gegeven in den Hage opten twaliften dach in Februario int jaer ons Heren dusent vierhondert ende vier na den lope van onsen Hove., 1405 FEBRUARI 12

18 De notaris Jacobus Johannes de Haerlem, clericus Trajectensis diocesis, intrumenteert dat Gherardus de Rijp, inwoner van Beverwijc in het diocees Utrecht, een wekelijkse mis gesticht heeft op het altaar van de heilige Agatha in de parochiekerk van Beverwijc en daartoe land, gelegen in de ban van Graft, ofwel 22 gouden Engelse nobelen, door zijn erven of opvolgers uit zijn goederen te betalen, gegeven heeft.
Acta fuerunt hec in Beverwyc, in domo inhibitacionis dicti testatoris, sub anno, indictione, mense, die, hora et pontificatu predictis (d.w.z. anno nativitatis eiusdem Domini millesimo quadragentesimo vicesimo, indictione tercia decima, mensis Junii die vicesima quinta, hora vesperarum vel quasi, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri, Domini Martini, divina providencia pape quinti, anno tercio).
Presentibus ibidem honorabilibus et discretis viris Domino Theoderico de Laen, Petrus Wouw, curatis parochialis de Beverwyc predicte, domino Rembrando Nycolai, presbytero, Judoco Frederici et Jacobo Ysbrandi, laycis, dicte Trajectensis diocesis, testibus ad premissa vocatis specialiter et rogatis., 1420 JUNI 25

19 Philips, hertoghe van Bourgondië, grave van Vlaenderen, van Artoys ende van Bourgondie, palatyn, here van Salims ende van Mechelen, ruwaert ende oir der lande van Hollant, van Zeelant ende Vrieslant, doet uitspraak in een geschil tussen de poorters van Beverwijc en de buren van de Wijck optie Zee over de verdeling van 'alsulcke costen ende ongelde als sij gesamentlijc plegen te gelden.'
In oirconde desen brief bezegelt mit onsen heymeliken zegele, in absencie van onsen groote.
Gegeven tot Rotterdam upten sesten dach van Februario int jair ons Heren dusent vierhondert seven ende twintich, na den lope van onsen Hove., 1428 FEBRUARI 6

20 Barthout, heere tot Assendelff, ridder, geeft vidimus van de akte van 6 februari 1428 (zie regest nr. 19).
Ende want ic desen principaell brieff geheel ende ongequest gesien, gehoort ende overghelesen hebbe, wel bezegelt in alre manyeren alse voirs. is, soe hebbe ic in kennesse der waerheit desen brieff bezegelt mit minen zegele hier beneden aengehangen in den jare ende opten dach alse hier boven voirscreven staet. (d.w.z. in den jare ons Heren dusent vierhondert acht ende twintich, opten eersten dach in September), 1428 SEPTEMBER 1

21 Jacob, hertoghinne in Bayeren, gravynne van Henegouwen, van Hollant, van Zeelant, van Ponthyen en vrouwe van Vrieslant, geeft vidimus van de leenakte van 10 maart 1250 (zie regest nr. 1), 'bezegeld met heren Symons zegel geheten van Hairlem, uuthangende ganss geheel ongeraseert ende ongecasseert.'
Ende omdat wy desen brief gesien ende gelesen hebben, gelyc voirs. staet, so hebben wij des toirconde desen brief doen besegelen mit onsen segel.
Gegeven in den Hage opten vierden dach in Meye int jair ons Heren dusent vierhondert negen ende twintich., 1429 MEI 4

22 Jacob, hertoginne in Beyeren, gravynne van Henegouwen, van Hollant, van Zeelant, van Ponthieu en vrouwe van Vrieslant, geeft andermaal vidimus van de leenakte van 10 maart 1250 (zie regest nr. 1) omdat het zegel van Symon van Hairlem door het vallen van het charter gebroken was.
Ende des in getugenisse so hebben wij onsen zegel an desen brieve gehangen.
Gegeven in den Hage twee ende twintich dage in Meye int jair ons Heren dusent vierhondert negen ende twintich., 1429 MEI 22

23 Margriete van Bourgongen, palensgravynne upten Rin, hertogin in Beyeren, gravin van Henegouwen, van Hollant, van Zeelandt en vrouwe van Vrieslant, geeft haar getrouwe stad en poorters van Beverwijck eeuwigdurend, tot behoef van de kerk aldaar, de school, kosterij en het schrijfambacht, om direct na de dood van de huidige bezitters, Hughe Gherytssoons en Claes Symonszoons, te aanvaarden en te gebruiken met alle baten die daaruit voortkomen,
Ende des in getuygenisse so hebben wy onse zegel hier angehange.
Gegeven tot Bynsh upten achsten dach in Junio int jair ons Heren MoCCCo vier ende dertich., 1434 JUNI 8

24 Schout, schepenen en raden der stede Beverwijc geven, op verzoek van de koning, dekens en raadslieden en de andere gildebroeders en schutters van het Sinte Jorijsgilde te Beverwijck een ordonnantie.
Ende omdat wij willen dat dit vast ende gestade blive ende ewelijc durende den ghilde voirsproken, soe hebben wij des tot enen ghetughe desen brieff bezegelt mit onser stede zegel, hier aengehanghen.
Ghegheven in den jare ons Heren dusent vierhondert vijf ende dertich opten twaleften dach in Julio., 1435 JULI 12

25 Margriete van Bourgongien etc. geeft Huge Albout in leen de tijns, gelegen binnen 'onser stede ende ambachte van Beverwijck', die hij had geërfd van Geryt Albout, zijn vader, die deze tijns in leen hield van de grafelijkheid van Hollant.
Dit is geschiet by onsen getruwen gouverneur, heeren Geryt van Poelgeest, dien wij des mit onsen brieven bevolen ende gemachticht hebben, dair bij en over waren onse getrouwe rade ende lyenmannen Florys van der Boechorst, Vranck van Boechorst en Jan van Goch ende Ailbrecht die Viselair; des in getugenisse onse segele hieran gehangen.
Gedaen op Sinte Jansdach decollatio int jair ons Heeren dusent vierhondert seven en dertich.
Authentiek afschrift. (inventarisnr. 173), 1437 AUGUSTUS 29

26 Philips van Boergondië oorkondt, dat voor de heer van Bingcourt en zijn leenmannen verschenen is Huge Albout, die hij met zijn nakomelingen in onversterfelijk erfleen geeft de tijns binnen de stad en het ambacht van Beverwyck, dit in plaats van zijn vader Gerryt Albout, welke tijns Huge Albout tot dan toe in leen had gehad van zijn tante wijlen vrouwe Margriet van Bourgongiën, waarvoor hij manschap heeft gedaan.
In orconde ende gegeven anno XIIIIc XIJ, XVI dagen in Novembri, anno XIj.
Authentiek afschrift. (inventarisnr. 172), 1442 NOVEMBER 16

27 Schout, burgemeesters en schepenen van de stad Beverwijc geven ten verzoeke van koning, deken, raadslieden en andere gildebroeders van het St. Jorysgilde aan de 'jonghe scutten' in Beverwijc een ordonnantie.
Ende omdat wij willen dat dit vaste ende gestade blive den ghilde van Sinte Jorijs voirsproken, soe hebben wij des tot enen oirconde desen brieff open bezeghelt mit onser stede zegel hier aengehangen int jair ons Heren duysent vierhondert neghen ende veertich op Sente Bonifaesavont., 1449 JUNI 4

28 Schout, burgemeesters, schepenen en raden van de stad van Beverwijc geven aan de 'oude scutten' de schouw van de varkens, dit ter compensatie van de schade, door hen geleden omdat zij afstand hadden gedaan van de dobbelinrichting in hun doelen 'om duechde wil ende die sonden te scouwen.'
Van het geld van de schouw zijn zij verplicht hun doelen te onderhouden.
In oirconde desen brieve bezegelt mit onser stede zeghel, hier beneden aengehangen.
Ghedaen in den jare ons Heren duysent vierhondert een ende vijftich, op Sente Matheeusavont apostel ende ewangelist., 1451 SEPTEMBER 20

29 Schout, burgemeesters en schepenen van de stad van Beverwijc geven 'bij rade ende goetduncken ende consent van der wijsheid ende rijcdoem onser stede' de gildebroeders van het Sint Jorysgilde binnen Beverwijc, genaamd 'der stede scutten', ter vermeerdering van de reeds eerder gegeven ordonnantie (zie regest 24) een aanvullende ordonnantie.
Des ten oirconde ende ghetuyge hebben wy desen brieff ende transfixe bezeghelt doersteken doer die hantvesten mit onser stede zeghel hier beneden aenghehangen int jair ons heren duysent vierhondert twe ende vyftich opten derthienden dach in Septembri., 1452 SEPTEMBER 13

30 Walterus de Gouda, praepositus et archiciaconus ecclesie Sancti Petri Traiectensis atque ex parte quisquis ecclesiarum Trajectensium sede vacante vicarius generalis, geeft vergunning op het altaar van de H. Georgius in de parochiekerk van Beverwyck in het diocees Utrecht een mis te laten opdragen zo dikwijls dat nodig wordt bevonden.
Datum sub nostro vicariatus sigillo presentis impresso sub anno Domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quinto mensis Maii die sexta., 1455 MEI 6

31 Philips, hertoge van Bourgoengen, van Lotharien, van Brabant ende van Lymburch, grave van Vlaenderen, van Artois, van Bourgongen en palatyn van Henegouwen, van Holland, van Zeelant ende van Namen, marcgrave des Heiligen ryex, heer van Vrieslant, van Salins, ende van Mechelen, geeft aan Beverwyck terug alle privileges die zij tijdens de opstand van de Kennemers en daarna bij de belegering van Haarlem, krachtens sententie verloren en ingeleverd hadden.
Hij verleent verder nieuwe voorrechten aan de stad en verklaart dat de stad door hem of zijn opvolgende graven en gravinnen van Holland 'in geenrehande manyeren, in hogen, noch in lagen wech', geschonken, verkocht, verzet of vervreemd zal worden.
In oirconde desen brieve besegelt mit onsen zegele hier angehangen.
Gegeven in den Hage upten drie ende twyntichsten dach in Februario int jair ons Heren duysent vierhondert vyf ende vyftich na den loipe van onsen Hove., 1456 FEBRUARI 23

32 Notaris Wilhelmus filius Simonis de Castrichem, clericus Trajectensis dyocesis, instrumenteert dat Maukina Johannis, uxor legitima Wilhelmi filii Wilhelmi Veen, een eeuwigdurende mis heeft gesticht op het altaar van het H. Kruis in de parochiekerk van Beverwyc.
Acta ... in oppido de Berwyc anno a nativitate eiusdem (d.w.z.: millesimo quadragentesimo quinquagesimo nono, indictione septima, mensis Decembris die vicesima quinta)., 1459 DECEMBER 25

33 Maximiliaen, hertoge van Oisteryc, ..., palatyn van Henegouwen, van Hollant, van Zeelant, van Namen ende van Zuytphen, marcgrave des heyliche rycz, heere van Vrieslant, van Salins ende van Mechelen, als voogd van zijn echtgenote (Maria van Bourgondië) na het overlijden van zijn schoonvader gehuldigd tot graaf en landsheer door die van Beverwyc, bevestigt alle privileges door vorige graven en gravinnen van Hollant, Zeelant en Vrieslant, en ook door zijn echtgenote, aan Beverwyc verleend.
Diez toirconde zoe hebben wy onsen zeghel hieraen doen hangen.
Gegeven in onsen huuse in den Haage den achtentwintichsten dach van Maert int jaer ons Heren duysent vierhondert acht ende seventich na Paesschen., 1478 MAART 28

34 Aelbrecht van Egmond, Joest Dever van Mynnen, Willem van der Voert, Jan van der Voert, Rodinc Hughensoen, Aernt Willemssoen ende Jacop Willemssoen, leenmannen van de grafelijkheid van Hollant, verklaren dat Adriaen van Naeldwyck, baljuw van der Wijck, in recht aangesproken heeft Wiggher Janssoen, burgemeester van de stad Beverwyck, en zekere meester Zaenden, klerk van de stad van Beverwijck, en dat zij wegens een overtreding in Wyk aan Zee veroordeeld waren tot een boete van 10 pond elk. De veroordeelden waren nu voor leenmannen verschenen en bewezen dat poorters van Beverwyk alleen door schepenen van die stad voor zulke zaken veroordeeld kunnen worden. Dit bewijs leverden zij door de privileges van graaf Jan en opvolgers en de bevestigingsakte van Maximiliaan.
Leenmannen spraken hen hierop vrij en verklaarden dat poorters en inwoners van Beverwyck wegens geldschulden in het dorp Wyck opt Zee niet mogen worden gearresteerd en evenmin terecht hoeven staan.
In kennisse der waerheyt soe hebben wy, Aelbrecht van Egmond, Joest Dever van Mynnen, Willem van der Voert, Jan van der Voert, Rodinc Hughensoen, Aernt Willemssoen ende Jacop Willemssoen, mannen der graeflicheyt van Hollant, voirnoemt, desen brieff bezegelt mit onsen zegelen, hier beneden angehanghen, den thienden dach in Februario int jaer ons Heeren duysent vierhondert ende tachtich., 1480 FEBRUARI 10

35 Maximiliaen en Marie, hertoge en hertoginne van Oystenryck, van Bourgoeniën, enz. geven aan de stad Beverwyck op haar verzoek vergunning om ten laste van de stad tot veertig Rijns gulden per jaar aan lijfrenten te verkopen, de gulden voor veertig groten Vlaams gerekend, om de stad in staat te stellen haar aandeel in de laatste bede aan de graaf te betalen.
Gegeven up den zestienden dach van Augusto int jair ons Heeren duysent vierhondert ende tachtich., 1480 AUGUSTUS 16

36 Maximiliaen, hertog van Oostenryck, van Bourgongen enz. vergunt aan die van Beverwyck op verzoek van burgemeesters, schepenen en de 'alinge gemeente', los- en lijfrenten te verkopen tot een bedrag van 100 pond per jaar van veertig groten het pond. Het geld dat dit opbrengt mag alleen gebruikt worden voor de betaling van de laatste bede en de bewapening 'die wy opgestelt hebben tegens die van der stadt Uuytrecht, die burchgrave van Montfoorde, die van Amersfort ende andere hoeren adherenten, onsen vianden.'
Gegeven onder onse signet hier angehangen in die absencye van onse groote segel, die noch te macken is, upten ...dach in .... (niet ingevuld) int jaer ons Heeren duysent vierhondert twee ende tachtich., 1482

37 Maximilaen en Philips, hertogen van Oistenryck enz. verlenen aan 'burgemeesteren, scepenen ende alinge gemeente van onsen stede van Beverwyck' toestemming om los- en lijfrenten te verkopen, tot een of twee lijven toe, tot een bedrag van 200 pond per jaar van 40 groten het pond, ter betaling van de laatste bede en van de omslag over Hollant en Vrieslant van 600.000 Rijns gulden in verband met de onkosten van de oorlog tegen de stad Utrecht.
In oirconde van dese ende onse signet hier angehangen in absencie ende by gebreck van onsen groten segel.
Gegeven upten .... (niet ingevuld) dach in Februario int jair ons Heeren duysent vierhondert vier ende tachtich; na den loop van onsen Hove van Hollant., 1485 FEBRUARI

38 Die Raede ons aldergenadichte heeren tsroemsche conincx ende ons heeren syns soens, ertshertoghen van Oistenryck, hertogen van Bourgonien enz. gecommitteert ter saecken van hun landen van Hollant, Zeelant ende Vrieslant, gelast Pieter Wis, inwoner van Haarlem, die de stad Beverwyck had gedaagd voor provisor en deken van Kennemerland, vanwege achterstallige uitbetaling van een lijfrente, om deze procedure, als strijdig met het verdrag tussen bisschop Roloff en wijlen hertog Philips van Bourgonge, te staken. Indien hij tegen Beverwyck wil procederen, moet hij dat in Den Haag doen.
Gegeven in den Haghe ende tsignet hieronder gehanghen upten XVIJ ten dach in Novembri int jaer ons Heeren duysent vierhondert een ende tnegentich., 1491 NOVEMBER 17

39 Maryn Jansz, 'exployter van de camer van den Rade in Hollant', schrijf aan de heren van de Raad dat hij de beslissing van de Raad van 17 november 1491 (zie regest nr. 38) ter kennis heeft gebracht van Pieter Wis en dat hij tegen 30 november 1491 geciteerd is in de herberg in Den Haag, waar burgemeesters bereid zijn terecht te staan voor de heren van de Raad., 1491 NOVEMBER 23

40 De heere van Saxsen, stadhouder-generaal, geeft aan de dorpen en ingezetenen van Kennemerlant en Kermergevolch, waaronder begrepen die van de stad Beverwyck, hun wegens 'commocye ende rebellichheyt' verbeurde privileges terug. Hij scheldt hun ook kwijt de verplichting vijftig personen te kiezen waarmee hij naar believen kan handelen. Dit onder voorbehoud dat de landsheer de kopstukken van de opstand naar gelang hun misdaden kan straffen.
Aldus gedaen binnen der stede van Harlem upten zevenden dach van de maent van Junio int jair vierthienhondert twee ende tnegentich, my jegenwoordich., 1492 JUNI 7

41 Die luyden van de Rekeningen in den Hage gelasten de tollenaar te Gorinchem en Schoonhoven, Cornelis Gerytsz., om die van de stad Beverwyck, die door de hertog van Saxen weer in hun privileges hersteld zijn, dezelfde tolvrijheid te laten genieten als zij hadden voor de 'Vriesen' de stad Haerlem innamen. Tevens moet aan die van Beverwyck worden teruggegeven 'alsulcken tholle als ghy van hem van hueren goeden, scepen ende coopmanscappe aldaer ontfangen mocht hebben' sedert 7 juni j.l. toen Beverwijk het privilege van tolvrijheid had teruggekregen.
Gescreven in de camere van den Rekeninge in den Hage den XXIIen dach in Augusto XIIIJc XCII., 1492 AUGUSTUS 22

42 Akte als de vorige (zie regest 41), gericht aan Frans de B. van Heemstede, onlanx tollenair ende Zweer Block, nu ter tyt thollenair tot Sparendamme'., 1492 AUGUSTUS 22

43 Akte als de vorige (zie regest 41 en 42) gericht aan de 'bewairder van den tholle tot Schoonhoven'., 1492 AUGUSTUS 22

44 Maximiliaen, Roemsche conynck, enz., en Philips ertshertoghen van Ostenryck enz., geven vergunning aan die van Beverwyck om de accijns op bier, wijn en andere goederen binnen de stad zoveel te verhogen als het stadsbestuur zal goeddunken, om met het geld dat dit opbrengt, de laatste bede te betalen, evenals andere heffingen die de graaf hun zal opleggen.
In oirkonde van desen onsen signet van Hollandt hier an doen hanghen in absencie van onsen groiten zegel.
Gegeven upten eersten dach Septembri int jaer ons Heeren duysent vierhondert twee ende tnegentich ende van den rycken van ons conynck, te weten van de Romsche, tsevenste ende van de voors. van Hongrien tweeste., 1493 SEPTEMBER 1

45 Philips, ertshertoge van Oistenryck enz. vergunt op een verzoekschrift van 'die borgermeesteren van onser stede van Beverwyck in onsen lande van Hollant', dat zij gedurende de tijd van tien jaar, en daarna totdat anders geordonneerd zal worden, in tegenwoordigheid en met advies van de schout, in zijn naam op Sint Gregoriusdag vijf van de notabelste mannen van de stad zullen kiezen, die terstond zeven schepenen zullen benoemen, die op hun beurt twee burgemeesters zullen aanstellen. Zij zullen in handen van de schout de eed afleggen, om daarna recht te doen. Dit met de bepaling dat in hetzelfde jaar geen twee broers samen zitting zullen hebben in het gerecht.
Des torconden soe hebben wy onsen zegel hieran doen hangen.
Gegeven in den Hage, in onsen lande van Hollant, den XVIIIen dach in Julio int jaer ons Heeren duysent vierhondert zeven ende tnegentich., 1497 JULI 18

46 Phelips, ertshertoghe van Oistenryck enz., verleent die van Beverwyck op verzoek van burgemeesters onder bepaalde voorwaarden uitstel van betaling van achterstallige los- en lijfrenten voor de tijd van vier jaar.
Gegeven in onser stadt van Mechelen den Xen dach in December int jaer ons Heeren duysent vyffhondert ende drie., 1503 DECEMBER 10

47 Philips, ershertoge van Oistenryck enz. bepaalt ten verzoeke van 'burgemeesters, scepenen ende rade van onser stede van Beverwyck' dat niemand in zijn taveerne of cabaret brood, bier of wijn mag verkopen binnen 200 roeden rond de stadsvrijheid, tenzij zij dezelfde accijns hierover betalen als de inwoners van de stad.
Des toirconde hebben wy onsen segel hier aen doen hangen.
Gegeven in onsen huyse in den Hage, in Hollant, den XIXen dach van Augusto int jaer ons heren duysent vyfhondert ende viere., 1504 AUGUSTUS 19

48 De Hove van Hollandt doet uitspraak in het proces tussen Gerryt Gerrytszoon, buurman van het Hoflandt, liggende binnen de ban van het dorp Wyck opt Zee en de waerscippen in naam van de dorpsgemeenschap, eisers, en burgemeesters van de stad Beverwyck, verweerders, over het niet betalen van de accijns op wijn en bier, dat verkocht en gesleten was door de eiser binnen zijn huis.
Het hof veroordeelt eiser tot betaling van de accijns, gelijk de andere ingezetenen van Beverwyck, waarbij verwezen wordt naar het octrooi van 19 augustus 1504. (regest nr. 47)
Aldus gedaen, gegeven ende gepronunchiert in den Hage, onder signet hieran gehangen, upten XIIIIen dach in Augusto anno vijftienhondert ende zes, by heeren Philips van Spaengen, ridder, meesters Jacop Ruysch, Willem van Berendrecht, Florys Oem van Wyngerden Florysz., Geryt van der Mye, Evert de Veer, Jan van Duvoirde ende Abel van Couster, raidsluyden van Hollandt van jegenwordich., 1506 AUGUSTUS 14

49 Maximiliaen, gecoren keiser, en Karle, ertshertogen van Oistenryck, enz., bevestigen het privilege van de verkiezing van het gerecht van de stad Beverwyck van 18 juli 1497 (zie regest nr. 45) en vergunnen, maar alleen voor dit jaar, op Sint Gregoriusdag, de verkiezing in overeenstemming hiermee te laten plaatsvinden.
Des torkonden wy hebben onse zeghel hieran doen hangen.
Gegeven in onse stede van Ghend den IIIden dach van Maerte int jaer ons Heeren duysent vyfhondert ende achte.
Ende van den rycken van ons keyser te wetene van den Germanen t XXIIIen ende van Hongrien t XIXen., 1509 MAART 3

50 Kaerle, coninck van Castilliën, verleent aan die van Beverwyck toestemming om zolang het hem zal believen en tot wederopzegging op Sint Gregoriusdag het gerecht te kiezen en te vernieuwen in overeenstemming met het privilege van 18 juli 1497 (zie regest nr. 45).
Des toirconden hebben wy ons zeghel hieraen doen hangen.
Ghegeven in onser stadt van Bruessele den XXIIIJen dach van Novembre int jaer ons Heeren duysent vyfhondert ende zeventhiene ende van onsen rycken tweesten., 1517 NOVEMBER 24

51 Kaerle, coninck van Castille enz. verleent aan die van Beverwyck, op verzoek van burgemeesters, schepenen en ingezetenen, die verklaard hadden dat 'binnen vijf jaren harwaerts de voirs. stede eerst by quaet toesich ende misvat ende nae by onsen rebellen Gelressche ende Vriesen, wyckende onlancx uuyt onse stede van Alcmaer, geheel verbrant ende gedestrueert is geweest, soe datter maer zeven huysen contribuabel in de voirs. stadt en zijn blijven staende' en zij bovendien belast zijn geweest met het onderhoud van knechten en ruiters, die hun meer dan 2000 Philipsgulden hadden afgeperst, voor de tijd van twee jaar surséance van betaling van de renten en losrenten ten laste van de stad.
Gegeven in onse stede van Mechelen den XXVIJen dach van Decembri int jaer ons Heeren duysent vyfhondert ende zeventhien ende van onsen rycken tweeste., 1517 DECEMBER 27

52 Kaerle, coninck van Castille enz. vergunt aan gasthuismeesters van het gasthuis te Beverwijck om ten laste van dat huis tot een bedrag van 5 pond Vlaams per jaar aan lijfrenten te verkopen, voor een lijf voor de achtste, en voor twee lijven voor de tiende penning.
Dit onder voorwaarde dat de opbrengst zal worden besteed aan de reparatie en de aankoop van boeken, miskelken en ornamenten van de kapel, de heropbouw van de kapel en gasthuis en voor huisraad, welke kapel en gasthuis 'onlancx met die huysen, hoven ende goeden van den poirters ende inwonenden van Beverwyck by onsen rebellen, ondersaten van Vrieslant, gepilleert ende gedestrueerd zijn geweest.'
Gegeven in onse stede van Mechelen den VIIJen dach van Maerte int jaer ons Heeren duyst vyfhondert ende zeventhien ende van onsen rycken tweeste., 1518 MAART 8

53 Provisor en deken van Kermerlandt bepalen, naar aanleiding van een verzoekschrift van 'pastoer, gerechte, kercmeysters, dekens ende vinders der gilden des prochiekerckes van die stede van Beverwijck', dat priesters te Beverwijk niet meer dan zeven missen per week mogen aannemen, en dat de priester van het gasthuis ook zal delen in de memorie in de parochiekerk.
In oerkonde des waerheits so hebben wy, provisor ende deken voers., dese brief myt onssen en onsen notarius hant selver onderteikendt.
Gegeven int jair ons Heren dusent vyfhondert ende drientwyntich opten achtentwyntichsten dach in Januario., 1523 JANUARI 28

54 Schepenen in Beverwyck oorkonden, dat Dieuwer Jansdr., bijgestaan door haar voogd Joest van der Binckhorst, verkoopt aan Jelys Aelbertsz. twee-derde gedeelte 'tot eenen vryen eyghen' van 'die steede waghe' te Beverwijk 'mit hoer toebehoeren'.
Int jaer ons Heren duysent vyfhondert drie ende twintich den een en twintichsten dach in Maerte., 1523 MAART 21

55 Kaerle, gecoren Roomschen keyser enz. verleent aan die van Beverwijck surséance van betaling voor vier jaar van de helft van de los- en lijfrenten waarmee de stad belast is, zonder dat zij lastig gevallen of gearresteerd mogen worden, dit met uitzondering van de renten aan 'die aerme miserabile personen, die anders nyet hebben om te leven.'
Des toirconden soe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen.
Gegeven in onsen huyse van den Hage, in Hollant, den XIX den dach van Septembri int jaer ons Heeren duysent vijfhondert ende vyf en twyntich, ende van onsen rijcken, te wetene van den Roomschen ende Hongrien etc. t VIIJte ende van Spaengen etc. t Xte., 1525 SEPTEMBER 19

55A Schepenen in Aemstelredamme oorkonden, dat voor hen verscheen Hilbrant Jansz. Otter, die op verschillende voorwaarden verkocht en kwijtgescholden heeft aan Frans Wybrantsz. Talinck een akker land, gelegen aan de noordzijde van het convent van de Oude Nonnen binnen Aemstelredamme, belend ten noorden Jan Dircxz. En Mathys Jacobsz., ten zuiden de Oude Nonnen en deze akker, ten westen de stadsgracht en ten oosten even breed de muur, die tot deze akker behoort, met de straat of weg die daar zal komen.
In oirconde desen brieve, bezegelt met onsen zegelen, gegeven den achsten dach van May anno vyftienhondert acht ende twintich., 1528 MEI 8

56 Gheert, heere tot Assendelft, tot Cralingen enz., ridder, eerste raedt, presiderende in den Hove van Hollandt, en Symon van Saenen, commandeur van Ste Janz binnen der stede van Hairlem, doen als scheidslieden uitspraak in een geschil over een weg, bomen en een watergang, tussen de procurator van het convent van de regulieren in Beverwyck en burgemeesters, schepenen en raden van de stad Beverwyck, mede namens de schutters aldaar.
Actum in de voirs. Stede van Beverwyck, ter presencie van de voirs. partijen, heer Jan Pouwelsz., pastoer in de Beverwyck ende Bertelmees van Egmont, als getuygen over die hanteyckenen van ons, arbitrateurs ende segluyden voirs., upten vierden dach Decembris anno vyftienhondert ende dertich., 1530 DECEMBER 4

57 Kaerle, Roomsch keyser enz. staat op verzoek van burgemeesters van Beverwyck toe, dat de jaarlijkse markt, die men hield op de dag van de Scheiding der Apostelen (15 juli) voortaan gehouden zal worden op Beloken Paasavond tot de zaterdag daaropvolgende, op dezelfde voorwaarden die voor de oude jaarmarkt golden.
Men zal als recognitie hiervoor jaarlijks drie carolusgulden aan de rentmeester van Kennemerlandt betalen.
Des toirconden soe hebben wy onsen segel hieraen doen hangen.
Gegeven in onser stadt van Byns den naestlesten dach van Julio int jaer onss Heeren duysent vyffhondert ende sevenenveertich, van onsen keyserrycke t XXVIIJte ende van onsen rycke van Castillien ende anderen t XXXIJte., 1547 JULI 30

58 Akkoord, door tussenspraak van Gerrit Henricsz. en Frans Outgers, poorters in de Beverwyck, over de de verdeling van de nagelaten goederen van Jelis Aelbrechtsz., tussen Anna Jelis Aelbrechtsz. weduwe en haar kinderen, waarbij onder andere twee-derde deel van de stadswaag in Beverwijk aan de weduwe wordt toebedeeld., TUSSEN 1523 EN 1548

59 Schepenen van Beverwyck oorkonden, dat Bartholomeus Gyelisz., schipper en poorter van Beverwijk, verkoopt aan heer Gerryt, heer van Assendelft, Heemskerck enz., 'die recht twee deelen van der wage deeser stede met haren toebehooren met alzulcke rechten als daertoe staen ende toebehoiren.'
Upten XXVIen Aprillis anno XVc ende acht ende veertich naer Paesschen., 1548 APRIL 26

60 De Hove van Hollandt doet uitspraak in een geschil tussen burgemeesters van Beverwyck, eisers, en Dirck Jan Bramers, te Velsen, gedaagde, alsmede de heer van Brederode, gevoegde.
Het Hof verbiedt gedraagde krachtens het octrooi van 19 augustus 1504 (zie regest nr. 47) binnen de grenzen van 200 roeden buiten de stadsvrijheid wijn of bier te tappen, tenzij hij de accijns betaalt, waarbij hij alsnog de accijns over wat hij al getapt of verkocht heeft moet afdragen.
Ghedaen in den Hage by heeren Guillam Zeghers, heere tot Wassenhove, etc., ridder, meesters Aernoult Sasbout, heer Willem Snouckaert, oick ridder, meesters Charles van Wytssen, Christiaen de Waert, Anthonis van Catz ende Dominicus Boodt, raedtsluyden van Hollandt ende gepronuncheert den XXIJen Junii anno XVc een en vyftich.
Toorconde tzegel van justicien hieran gehanghen in kennesse van my., 1551 JUNI 22

61 Schepenen van de stad van Beverwyck oorkonden, dat Jan Dupondt, weduwnaar van Suetgen van Hoegendorp, transporteert aan Tonis van Hoegendorp, zoon van Aelbrecht van Hoegendorp en van Suetgen, een derde gedeelte van de stedewaghe binnen Beverwyck.
Int jaer ons Heren XVc ende een en vyftich upten elften Augusto., 1551 AUGUSTUS 11

62 De Hove van Holland gelast de eerste deurwaarder van de camere van den Rade de sententie van 22 juni 1551 (zie regest nr. 60) aan te zeggen., 1552 NOVEMBER 8

63 Willem Janss. Van Syburgen, deurwaarder, verklaart dat de sententie van 22 juni 1551 (zie regest nr. 60) is aangezegd., 1552 november ?

64 Philips, coninck van Castillien enz. geeft vergunning aan die van Beverwyck om van alle personen buiten de jurisdictie van de stad die van inwoners bij successie, erfenis, huwelijk of anderszins inkomsten krijgen of van inwoners die de stad verlaten exue te heffen van zes op de honderd gulden, welke vergunning de stad ook al had krachtens een akte die bij de brand van 1513 of 1516 verloren was gegaan. Hiervoor zal Beverwyck jaarlijks de rentmeester van Kennemerlandt ende Vrieslandt 2 ponden en tien schellingen betalen, de ponden van 40 groten Vlaams het pond, voor het eerst op Kerstmis 1558.
Des toirconden zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen.
Gegeven in onser stadt van Bruessele den XVJen dach van Januario int jaer ons Heeren duysent vyffhondert sessenvyftich, van onsen rycken, te wetene van Spaengien, Sicillien enz. d'eerste; ende van engelant, Vranckryck ende Napels tderde., 1556 JANUARI 16

65 Provisor en decaen van Kennermerlant bekrachtigt de bepalingen, vervat in de akte van 28 januari 1523 waarbij uitspraak wordt gedaan in een geschil over de verdeling van de inkomsten van de memoriediensten in Beverwijk. (zie regest nr. 53)
In kennisse onsen zegel hyer beneeden angehangen opten derden July anno duysent vyffhondert ses ende vyfftich., 1556 JULI 3

66 Provisor en deken van Kennemerland doen uitspraak in het geschil tussen de regering en de rijkdom van de stad Beverwijk en de geestelijkheid over de verdeling van de inkomsten van de memoriediensten aldaar, waarbij bepaald wordt dat ook de priester van het gasthuis zijn aandeel in die inkomsten zal genieten.
In testimonium etc. hanc sigillo nostro fecimus munire.
Datum anno Domini millesimo quingentesimo quinquagesimo sexto vigesima quarta die mensis Julii., 1556 JULI 24

67 Burchmeesteren, scepenen, raedt, oudtraedt, achte deeckens, ende die ghemene neringhe der stede van Dordrecht, burchmeesteren, scepenen, rade ende allen den ghemeynte ende inwonenden van den steden van Hairlem, Delft, Leyden, Amsterdam ende van der Goude, verkopen aan Pieter Claeszoon te Middelburch een losrente van 83 ponden, 6 schellingen en 8 penningen, de ponden van 40 groten Vlaams, per jaar voor een som van 1000 pond 'tot des gemeenlants oorbaer', terwijl zij voor de uitkering van de renten zullen instaan totdat deze tegen de twaalfde penning zijn gelost.
Ende omdat wy allen den voors. Puncten vast ende onverbroocken houden ende volcommen willen, soe hebben wy tot eenen oirconde der waerheyt de voors. steden zegelen, die zy in gelycken saicken gebruycken, hier an doen hanghen opten negenden Septembris anno XVc ses ende vyftich., 1556 SEPTEMBER 9

68 Leenmannen der graeflycheyt van Holland .... Duvenvoirde, ..... Quirinus ...,... De Ravensberge, verklaren dat er voor hen, ten huize van Goessen Nicasius binnen Haerlem, verschenen de burgemeesters van de stad Beverwyck, vergezeld door taalman (advocaat) mr. Govert, alwaar Jan de Grebber, baljuw van Beverwyck, met een aantal mannen bijeen was om recht te doen in een civiele zaak. Burgemeesters protesteerden bij monde van mr. Govert aangezien recht werd gedaan buiten 'der stede vryheyt ende jurisdictie van dien.'
Nadat burgemeesters met hun taalman (advocaat) vertrokken waren hebben leenmannen van Kennemerland (!) een akkoord tot stand gebracht tussen de baljuw en de burgemeesters, waarbij werd bepaald dat in deze zaak nog recht gesproken zal worden binnen Haarlem, maar dat De Grebber voortaan, bijzondere gevallen voorbehouden, geen recht zal spreken 'buyten de territorye ende jurisdictie van de Beverwyck' zonder toestemming van de burgemeesters.
Ende want dit aldus gepasseert es, soe hebben de voors. burgemeesteren an ons, hieronder gescrevene, versocht omme hiervan gemaect ende hen luden gelevert te worden acte, twelck aldus gedaen es opten eerste dach Decembris.
Des toirconden zo hebben wy, leenmannen, onse gewoentlyke signature ende name hier onder gestelt anno XVc ses ende vyftich, die voirs., 1556 DECEMBER 1

68A Schout en schepenen in de ban van Eemskerck oorkonden, dat Heyndrick Florisz., buurman aldaar, verklaard heeft dat Lysbet Reyersdr., wonende in dye Beverwyck van hem 80 carolusgulden te vorderen heeft en hij voor deze schuld zijn bezittingen, waaronder onroerende goederen, verbindt.
Des toerconde van desen zoe heb ick, Jan Symonsz., scout voers., desen brieff bezegelt, van den voers. comparant daartoe versocht zynde, ende oeck ter begeerte van dye voernoemde scepenen, die zelver geen zegel en gebruycken, mijn zegell hier beneden aengehangen, int jaer ons Heeren XVc acht ende vijftich den XVen dach deser maent Meye., 1558 MEI 15

69 Philips, coningh van Castielle, enz., geeft jhr. Nicolaes, heere van Assendelft, Eemskerck enz. de tijns in het ambacht en de stad van Beverwyck in plaats van Symon Pyl, secretaris van het Hof van Holland, in onversterfelijk erfleen.
Gegeven den derthienden dagh van December int jaer onses Heeren duysent vyffhondert vyer ende sestigh.
Authentiek afschrift van 11 april 1664. (inventarisnr. 174), 1564 DECEMBER 13

10. Bijlagen

laatste wijziging 30-05-2023

677 beschreven archiefstukken

82 gedigitaliseerd

totaal 5.513 bestanden

Delen

Duurzaam webadres

Mijn Studiezaal

Stel een vraag of plaats een opmerking op de tijdlijn

Reageren