Menu

Uw zoekacties: Heerlijkheid Heemstede

3862 Heerlijkheid Heemstede

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Toelichting
Heemstede komt het eerst voor in de schenking van graaf Dirk II en zijn gemalin aan het klooster van Egmond omstreeks 989: In Hemstede mansum unam, de qua datur una libre et quator uncie. (Bron: Cartularium van Egmond, B IIII fol. I.) Graaf Dirk V bevestigt deze schenking op 26 juli 1083. (Origineel in het Nationaal Archief te Den Haag, met opgedrukt zegel in witte was.)
Een overzicht van de bevolking van Heemstede verkrijgt men uit de volgende gegevens:
- In 1494 verklaren de schout Dirk Jansz en anderen dat Heemstede 65 haardsteden telt.
- In 1514 telde Heemstede volgens verklaring van o.a. Pieter Floriszoon, kapelaan, en Jacob Dircksz, schout, 82 haardsteden. (Zie Informatie upt stuck der verpondinghe van 1494, blz. 61, en van 1514, blz. 46. Leiden, E.J. Brill, 1876 en 1866.)
- In 1651 (nr. 240) verklaren enige ingezetenen dat Heemstede ruim 330 huisgezinnen telde.
- In 1787 (nr. 445) heeft Heemstede, zonder Bennebroek, 196 huisgezinnen.
- In 1850 telde Heemstede 285 huizen met 2332 inwoners.
In 1466 werd, met toestemming van Jan van Heemstede, een gedeelte van Heemstede afgescheiden en Gerrit van Berckenrode daarmee als afzonderlijke heerlijkheid beleend (nr. 496).
Wederom verloor Heemstede een gedeelte van zijn grondgebied, toen in 1653 bij de verdeling van de boedel van Adriaan Pauw, het zuidelijkste gedeelte, genaamd Bennebroek, aan diens tweede zoon Adriaan werd toegewezen, die daarmee als een afzonderlijke heerlijkheid werd beleend. (nr. 70). (Zie voor Bennebroek na 1653 de inventaris van het archief van Bennebroek.)
De akten aangeduid door de nummers 8, 9, 12, 20, 27 en 28 waren niet meer in origineel aanwezig en zijn aangevuld door extracten uit de grafelijkheidsregisters uit het Nationaal Archief te Den Haag.
A.N. baron van Aersen Beyeren, in 1748 gehuwd met Agneta Sylvius, weduwe van Benjamin Pauw geboren Hoeuft, die levenslang het vruchtgebruik van de heerlijkheid Heemstede genoot, komt in de jaren 1748-1760 wel als Heer van Heemstede voor; Jan Diderik Pauw geboren Hoeuft was echter in 1748 na de dood van zijn vader met Heemstede beleend.
Voor namen van hofsteden, huizen, wegen enz. kan met vrucht geraadpleegd worden:
De Buitenplaatsen te Heemstede, Berkenrode en Bennebroek van 1628-1811 door A. van Damme, Haarlem, Gebrs. Van Brederode, 1903.
De vlaktemaat die voorkomt bij verkoop en erfpachtsuitgifte van land is de Rijnlandse maat, 1 morgen = 6 hont, 1 hont = 100 roede, 1 roede = 16 voet. (1 Rijnlandse morgen = 8516 centiaren.)
Het archief van de Heerlijkheid Heemstede is in 1910 door de Heer van Heemstede aan de gemeente ten geschenke gegeven.
De inventarisnummers 87, 104, 250 en 417 ontbreken.
In het Noord-Hollands Archief locatie Kleine Houtweg bevinden zich de inventarisnummers 126-128, 475 en 490.
Inventaris
16. Inventarissen en lijsten
484 Notitie van de wapenborden, die gehangen hebben in de kerk van de ambachtsheerlijkheid van Heemstede en daar in september 1795 uit verwijderd zijn en nu door de Vrouw van Heemstede, als eigenares, op het slot van Heemstede bewaard worden, z.d. Met de rekening van de metselaar die de borden in de week van 7-12 september 1795 verwijderd heeft. Notabene:
In september 1802 zijn de lijsten er afgehaald en gerepareerd en in juli 1803 zijn ze in de kamer opgehangen. Dit betreft de wapenborden van: Reinier Pauw, ridder, heer van Nieuwerkerk, begraven in 1636; Pieter Pauw, kapitein, gestorven 12 oktober 1638; Diderik Huygens, heer van Opvoort, kapitein, sergeant-majoor en commandeur van Breda, begraven 13 augustus 1646 (dit wapenbord is in 1740 vernieuwd); Anna van Ruytenburch, weduwe van Adriaan Pauw, Vrouw van Heemstede, overleden 3 november 1648; Adriaan Pauw, ridder in de Orde van St. Michiel, Heer van Heemstede, Hogersmilde, Rietwijk, Rietwijkeroord en Nieuwerkerk, overleden 21 febrruari 1653; Adriana Jonkheins, Vrouw van Nieuwerkerk, weduwe van Reinier Pauw, begraven 24 maart 1658; Michiel Pauw, ridder, Heer van Hogersmilde, kapitein der infanterie, zoon van Adriaan Pauw en diens eerste vrouw Anna Seys, overleden 29 december 1658; Anna Maria Fassijn, Vrouw van Hogersmilde, weduwe van Michiel Pauw, begraven 4 januari 1665; Gerrit Pauw, ridder in de Orde van St. Michiel, Heer van Heemstede, Rietwijk en Rietwijkeroord, overleden 20 mei 1676; Adriaan Pauw, ridder, Heer van Nieuwkerk, begraven 19 maart 1679; Willem Huygens, begraven 25 oktober 1680
i
3862 Heerlijkheid Heemstede
Inventaris
16. Inventarissen en lijsten
484
Notitie van de wapenborden, die gehangen hebben in de kerk van de ambachtsheerlijkheid van Heemstede en daar in september 1795 uit verwijderd zijn en nu door de Vrouw van Heemstede, als eigenares, op het slot van Heemstede bewaard worden, z.d. Met de rekening van de metselaar die de borden in de week van 7-12 september 1795 verwijderd heeft. Notabene:
In september 1802 zijn de lijsten er afgehaald en gerepareerd en in juli 1803 zijn ze in de kamer opgehangen. Dit betreft de wapenborden van: Reinier Pauw, ridder, heer van Nieuwerkerk, begraven in 1636; Pieter Pauw, kapitein, gestorven 12 oktober 1638; Diderik Huygens, heer van Opvoort, kapitein, sergeant-majoor en commandeur van Breda, begraven 13 augustus 1646 (dit wapenbord is in 1740 vernieuwd); Anna van Ruytenburch, weduwe van Adriaan Pauw, Vrouw van Heemstede, overleden 3 november 1648; Adriaan Pauw, ridder in de Orde van St. Michiel, Heer van Heemstede, Hogersmilde, Rietwijk, Rietwijkeroord en Nieuwerkerk, overleden 21 febrruari 1653; Adriana Jonkheins, Vrouw van Nieuwerkerk, weduwe van Reinier Pauw, begraven 24 maart 1658; Michiel Pauw, ridder, Heer van Hogersmilde, kapitein der infanterie, zoon van Adriaan Pauw en diens eerste vrouw Anna Seys, overleden 29 december 1658; Anna Maria Fassijn, Vrouw van Hogersmilde, weduwe van Michiel Pauw, begraven 4 januari 1665; Gerrit Pauw, ridder in de Orde van St. Michiel, Heer van Heemstede, Rietwijk en Rietwijkeroord, overleden 20 mei 1676; Adriaan Pauw, ridder, Heer van Nieuwkerk, begraven 19 maart 1679; Willem Huygens, begraven 25 oktober 1680
Omvang:
2 stukken
NB:
(vervolg) Hendrik Pauw, Heer van Vijfhuisen, 10 april 1681; jonkvrouw Anna Huygens, begraven 27 september 1681; Jan Pauw, overleden of begraven 22 september 1686; Agatha Hatigsvelt, weduwe van ridder Gerrit Pauw, Vrouwe van Heemstede, Rietwijk en Rie-twijkeroord, overleden 19 oktober 1697; Elisabeth Cornelia Pauw van Nieuwerkerk, vrouw van de heer Bronkhorst, 15 augustus 1702; Vincent van Bronkhorst, begraven 2 februari 1703; Frans van Marselis, heer van Callenberg, begraven 28 april 1705; Reinier Pauw, heer van Hogesmilde, 20 november 1710; Abigael Fagel, weduwe van Hendrik Pauw, heer van Vijfhuizen, begraven 8 december 1710; jonkvrouw Isabella Adriana van Marselis, begraven 12 september 1721; Gabriel van Marselis, begraven 14 juli 1723; Frans van Marselis, begraven 24 juli 1728; Gerrit Pauw, geboren Hoeuft, heer van Heemstede, overleden 5 april 1729; jonkvrouw Agneta Wilhelmina Huygens, begraven 22 november 1732; Geertruidis Dutry, weduwe van Gerrit Pauw, geboren Hoeuft, Vrouw van Heemstede, Rietwijk en Rietwijkeroord, overleden 26 november 1733; Anna Maria van Marselis, weduwe ter Smitten, begraven 1 mei 1735; jonkvrouw Adriana Maria van Marselis, begraven 7 juli 1735; Jan Diderik Pauw geboren Hoeuft, Heer van Heemstede, Rietwijk en Rietwijkeroord, overleden 25 juli 1737; Theodoor Huyghens, Heer van Honkoop, begraven 23 oktober 1740; Maria Hoeuft van Buttingen, vrouw van de heer Ketelaar, begraven 16 juni 1743; Hendrik Huyghens, begraven 1 februari 1746; Benjamin Pauw geboren Hoeuft, Heer van Heemstede, Rietwijk en Rietwijkeroord, overleden 2 mei 1747; Adriana van Marselis, weduwe, be-graven 15 mei 1749; Antonia Mussart, weduwe, begraven 2 juni 1762; Jan Diderik Pauw geboren Hoeuft, Heer van Heemstede, Rietwijk en Rietwijkeroord, overleden 23 januari 1792.

Gebruik CTRL + scroll om te scrollen

Ga
Afbeeldingen
Erfgoedstuk

Kenmerken

Datering:
1346-1889
Omvang in meters:
12,75
Periode documenten:
1346-1889
Openbaarheid:
openbaar
Raadpleegmogelijkheid:
Gebruiksinformatie:
Inventaris inv.nrs. 1-594, 52045153-52045170. Inv.nrs. 54, 87, 127, 179, 250, 417 en 475 ontbreken. Inv.nr. 386 is vanwege slechte materiële staat niet raadpleegbaar. Inv.nr. 126 is opgenomen in de Collectie van Losse Aanwinsten, 1356-1983, toegangsnummer 176 inv.nrs. 215-219. Inv.nr. 128 is eveneens opgenomen in de Collectie van Losse Aanwinsten, 1356-1983, inv.nr. 220. Inv.nr. 490 bevindt zich in het Noord-Hollands Archief, locatie Kleine Houtweg, zie toegangsnummer 184 inv.nrs. 623-624. Inv.nrs. 220, 225-226, 290, 327, 357, 361, 403, 412-413, 415, 418, 477 en 496 zijn loze nummers. In de Atlas van het Noord-Hollands Archief zijn geplaatst: inv.nrs. 178.2, 180-219, 221, 376, 505-593, 52045153-52045170 (kaarten en tekeningen). Deze inv.nrs. zijn te raadplegen op de Beeldbank Noord-Hollands Archief (Zoeken naar: 3862_(inv.nr.). Een gedeelte van het archief is niet geïnventariseerd. Lijst van heren en vrouwen van Heemstede, 1346-1902 in de inventaris.
Gemeente:
Heemstede